1. In Nederland zijn naar schatting 4 miljoen rokers.
2. Sigarettenrook bevat meer dan 3000 giftige stoffen.
3. 40 van deze stoffen in sigarettenrook kunnen kanker veroorzaken.
4. De bekendste gevaarlijke stoffen in sigarettenrook zijn nicotine, teer en koolmonoxide.
5. Roken is vooral schadelijk voor je hart, longen en bloedvaten.
6. Ieder jaar sterven ruim 19.000 Nederlanders vanwege hun rookgedrag.
7. Rokers vormen 83% van alle longkanker gevallen.
8. Rokers vormen 30% van alle sterfgevallen door kanker.
9. Eén sigaret verhoogt de bloeddruk 10 tot 20 mm Hg.
10. Eén sigaret vernietigt ongeveer 25 mg vitamine C in het lichaam.
11. Roken vermindert de zuurstoftoevoer naar de hersenen.
12. Roken kan geheugen, concentratievermogen en reactievermogen verminderen.
13. Meer dan 85% van de chemicaliën in de sigaret blijft na inhaleren in het lichaam achter.
14. Het verslavende middel nicotine verplaatst zich naar de hersenen binnen 7 seconden nadat de roker een trekje heeft genomen.
15. Nicotine komt behalve in tabak vrijwel alleen nog voor in onkruidverdelger.
16. Roken tijdens zwangerschap vertraagt direct het groeiproces van het ongeboren kind.
17. Roken tijdens zwangerschap verhoogt het risico op een spontane abortus.
18. Roken tijdens zwangerschap beïnvloedt levenslang de gezondheid van de baby.
19. De totale schade door roken kost de samenleving minstens 15 miljard gulden per jaar.
20. Passief roken kan leiden tot een verhoogd koolmonoxide gehalte in het bloed, een snellere hartslag en een hogere bloeddruk.
21. Jaarlijks sterven er 600 mensen door passief roken.

Roken in 2024: Statistieken en Gevaren

In Nederland rookt naar schatting 18,9% van de volwassenen dagelijks, wat een lichte daling is ten opzichte van voorgaande jaren. Ondanks deze afname blijft roken de belangrijkste oorzaak van vermijdbare ziektes en sterfte. Jaarlijks overlijden ruim 20.000 mensen in Nederland aan ziekten die direct gerelateerd zijn aan roken, zoals kanker, hart- en vaatziekten en longziekten​ (Trimbos)​​ (Loket Gezond Leven)​.

Het gebruik van e-sigaretten is ook aanzienlijk, met 3,9% van de volwassenen die regelmatig een e-sigaret gebruiken. Roken veroorzaakt niet alleen directe gezondheidsproblemen voor de rokers zelf, maar ook voor mensen die passief meeroken. Ongeveer 8,1% van de niet-rokende Nederlanders wordt nog steeds regelmatig blootgesteld aan sigarettenrook, wat hun risico op longproblemen en andere ziektes verhoogt​ (Trimbos)​​ (Rookpreventie Jeugd)​.

De Gezondheidsrisico’s van Roken

Roken verhoogt het risico op verschillende ernstige gezondheidsproblemen. Het is de grootste risicofactor voor longkanker, verantwoordelijk voor 82% van alle gevallen. Bovendien draagt roken bij aan 85% van de sterfte door strottenhoofdkanker en verhoogt het significant het risico op hart- en vaatziekten, chronische obstructieve longziekte (COPD) en diverse andere longziekten. Het stoppen met roken kan echter snel tot gezondheidsverbeteringen leiden; binnen enkele maanden na het stoppen verbeteren de longfunctie en de bloedcirculatie​ (Trimbos)​​ (Trimbos)​.

Actuele Ontwikkelingen en Beleid

Het tabaksontmoedigingsbeleid in Nederland blijft streng, met nieuwe regelgeving die de verkoop van gearomatiseerde e-sigaretten vanaf 2024 verbiedt. Dit beleid is onderdeel van een bredere strategie om het roken verder te verminderen en de volksgezondheid te verbeteren. Onderzoek en voorlichting blijven cruciaal om de schadelijke effecten van roken onder de aandacht te brengen en rokers te ondersteunen bij het stoppen​ (Loket Gezond Leven)​​ (Trimbos)​.

Geraadpleegde Bronnen

• Trimbos-instituut: Cijfers roken
• Loketgezondleven: Cijfers en feiten roken
• Rookpreventie Jeugd: Feiten over roken
• Liberale Mutualiteit: Feiten en fabels over roken
• Trimbos-instituut: Feiten en cijfers over roken
• Cijfers roken – Trimbos-instituut – https://www.trimbos.nl/kennis/cijfers/roken/

Ook lezen:

• Rook niet je groeispurt weg! Waarom sigaretten slecht zijn voor jongens
• Tabaksgebruik onder tieners: de uitdaging voor jonge mensen in 2023
• Nicotinegebruik bij jonge meisjes in de puberteit en gevolgen voor vruchtbaarheid

Veelgestelde Vragen

Wat zijn de belangrijkste gevaren van roken?

Roken veroorzaakt kanker, hart- en vaatziekten, longziekten, en vermindert de algehele levensverwachting.

Hoeveel mensen sterven jaarlijks aan de gevolgen van roken in Nederland?

Jaarlijks sterven ruim 20.000 mensen in Nederland door ziektes veroorzaakt door roken.

Hoe beïnvloedt roken de gezondheid van niet-rokers?

Passief roken verhoogt het risico op longproblemen, hartziekten, en andere gezondheidsproblemen voor niet-rokers.

Welke leeftijdsgroep rookt het meest in Nederland?

Mensen tussen 18 en 29 jaar roken relatief het vaakst, terwijl het minst wordt gerookt onder mensen ouder dan 65 jaar.

Wat zijn de effecten van stoppen met roken op de gezondheid?

Stoppen met roken verbetert de gezondheid snel; bloeddruk en hartslag dalen binnen 20 minuten, en longfunctie verbetert binnen enkele maanden.

Passieve rokers ademen dezelfde kankerverwekkende stoffen in als rokers. Meeroken veroorzaakt ook longkanker.

Dit is de conclusie die het kankerinstituut van de Wereldgezondheidsorganisatie -het International Agency for Research on Cancer IARC– trekt uit een analyse van studies naar de effecten van tabaksrook. Bijna dertig wetenschappers uit twaalf landen hebben voor het IARC in Lyon ruim vijftig wetenschappelijke onderzoeken geanalyseerd.

De uitkomst van de studie ondersteunt een epidemiologisch onderzoek dat het IARC begin jaren negentig uitvoerde onder enkele honderden longkankerpatiënten in Europa. Vijftien instituten deden destijds aan dit onderzoek mee. Hoewel het resultaat van studie door de tabaksindustrie werd bestreden, bleek toen al dat er bij meerokers sprake was van een verhoogd risico op kanker.

Op 19 juni kende een rechter in Florida aan een Amerikaanse stewardess 5,7 miljoen euro schadevergoeding toe in een passief-rokenzaak, te betalen door vier sigarettenfabrikanten. De vrouw zegt dat zij door het inademen van sigarettenrook in vliegtuigen een chronische voorhoofdsholte ontsteking heeft opgelopen. De vrouw had een miljoen geëist. Doorgaans wordt dit soort vonnissen in hoger beroep vernietigd.

Ministerie van Volksgezondheid over kanker door meeroken

Het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid is blij met de uitkomst van het IARC-onderzoek. VWS wil de studie gebruiken bij de invoering van rookvrije werkplekken. Daarvoor is onlangs door het parlement al de Tabakswet aangescherpt. De anti-roken organisatie Defacto merkt op dat de discussie over rookvrije popconcerten met dit onderzoek in een ander daglicht komt te staan. “Het lijkt me niet te verdedigen dat een serieuze kunst- of cultuurinstelling zijn klant niet beschermt tegen blootstelling aan een kankerverwekkende stof, aldus directeur T. Prins.

Gevolgen van Meeroken voor Gezondheid

Meeroken, ook wel passief roken genoemd, heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid van niet-rokers. Naast longkanker kan meeroken leiden tot andere gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziekten, ademhalingsproblemen en astma. Dit komt doordat passieve rokers dezelfde schadelijke en kankerverwekkende stoffen inademen als actieve rokers.

Wettelijke Implicaties en Rechtszaken tegen de Tabaksindustrie

De bevindingen van het IARC-onderzoek hebben verstrekkende juridische gevolgen. In meerdere rechtszaken is de tabaksindustrie aansprakelijk gesteld voor de gezondheidsproblemen veroorzaakt door meeroken. Schadevergoedingen, zoals de zaak van de Amerikaanse stewardess, onderstrepen de noodzaak van striktere regelgeving en bescherming van niet-rokers.

Geraadpleegde bronnen:

• WHO IARC Report on Passive Smoking
• Florida Court Case on Passive Smoking
• Dutch Ministry of Health on Smoke-Free Workplaces
• Defacto on Smoke-Free Concerts
• Effects of Passive Smoking on Health

Ook lezen:

• Rook niet je groeispurt weg! Waarom sigaretten slecht zijn voor jongens
• Tabaksgebruik onder tieners: de uitdaging voor jonge mensen in 2023
• Nicotinegebruik bij jonge meisjes in de puberteit en gevolgen voor vruchtbaarheid

Veelgestelde Vragen

Wat zijn de gezondheidsrisico’s van meeroken?

Meeroken kan leiden tot longkanker, hart- en vaatziekten, ademhalingsproblemen, en astma bij niet-rokers.

Hoe sterk is het wetenschappelijk bewijs dat meeroken kanker veroorzaakt?

Het bewijs is zeer sterk. IARC heeft vele studies geanalyseerd en bevestigd dat meeroken kankerverwekkend is.

Welke maatregelen neemt het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid tegen meeroken?

Het ministerie werkt aan de invoering van rookvrije werkplekken en heeft de Tabakswet aangescherpt.

Waarom is de tabaksindustrie bang voor studies over meeroken?

Omdat wetenschappelijk bewijs dat meeroken kanker veroorzaakt hun juridische positie verzwakt en kan leiden tot hoge schadevergoedingen.

Wat was het resultaat van de rechtszaak in Florida over meeroken?

Een rechter kende een Amerikaanse stewardess 5,7 miljoen euro schadevergoeding toe vanwege gezondheidsproblemen door passief roken.

Kinderen van rokende ouders hebben meer kans op ziekten als luchtweginfecties, astma, oorontsteking en zelfs wiegendood, dan wanneer nooit wordt gerookt in hun omgeving.

Luchtweg infecties

De longblaasjes ontwikkelen zich tot circa zeven jaar na de geboorte. Gedurende deze tijd kan tabaksrook de ontwikkeling van de longen extra nadelig beïnvloeden. Ook hebben kinderen van rokende ouders tweemaal zo veel kans een luchtweginfectie te krijgen. Kinderen van rokende ouders worden gedurende het eerste levensjaar vaker opgenomen in het ziekenhuis voor bronchitis en longontsteking. Dat roken slecht voor hun gezondheid is, is een understatement. Er zijn zelfs sterke aanwijzingen dat de kans op een opname vanwege een luchtweginfectie met 50 tot 100 procent toeneemt als ouders, in het bijzonder de moeder, roken.

Aanleg voor astma

Astma komt voor bij 10 tot 15% van de kinderen. Passief roken is een risicofactor voor het ontwikkelen van astma bij kinderen die nog geen symptomen van astma hebben. Roken slecht voor gezondheid. Van kinderen met astma heeft ongeveer 10% door passief roken meer aanvallen en 20% meer ernstige aanvallen (EPA, 1992). Kinderen met astma die een rokende moeder hebben, gebruiken meer medicijnen dan kinderen waarvan de moeder niet rookt. Ook is de astma bij hen op een jongere leeftijd tot uiting gekomen.

Wiegendood

Van zuigelingen die in hun eerste levensjaar overlijden, is wiegendood in 30-48% de oorzaak. Belangrijke factoren die van invloed zijn op wiegendood, zijn het op de buik of zij slapen van de baby, gebruik van een dekbed en roken bij de baby.

Oorontsteking

Kinderen van rokende ouders hebben meer kans voortdurend last te houden van vocht achter het trommelvlies. Een derde van deze chronische middenoorontstekingen is te voorkomen door niet in het bijzijn van kinderen te roken.

Gevolgen latere leeftijd

Passief roken tijdens de jeugd oefent invloed uit op de luchtwegen en de longfunctie omdat roken slecht voor gezondheid is. Terugkerende luchtwegen klachten en een verminderde longfunctie in de kinderjaren zijn belangrijke factoren voor het ontwikkelen van luchtwegaandoeningen op volwassen leeftijd. Voorbeelden hiervan zijn chronische bronchitis en longemfyseem. Hoe meer tabaksrook het kind binnenkrijgt, hoe groter het gezondheidsrisico. Hoeveel een kind meerookt, wordt bepaald door:

• Het aantal sigaretten dat in zijn of haar bijzijn wordt gerookt
• De grootte van de ruimte
• De mate van ventilatie in die ruimte
• De afstand tot de persoon die rookt
• De duur van het verblijf in die rokerige omgeving

Thuis wordt het meest gerookt

De situatie thuis scoort op veel van deze factoren ongunstig. De gemiddelde roker steekt thuis de meeste sigaretten op. In het weekend als vrienden en familie op visite komen en in huis roken, krijgt de baby extra veel tabaksrook binnen. Het terugdringen van meeroken begint bij kennis over de gevolgen ervan. Veel ouders blijken die kennis niet in huis te hebben en verpleegkundigen kunnen een actieve rol spelen in de voorlichting over passief roken.

Invloed van Passief Roken op Longontwikkeling

Kinderen van rokende ouders hebben een verhoogde kans op luchtweginfecties omdat hun longontwikkeling door tabaksrook nadelig wordt beïnvloed. Deze kinderen worden vaker opgenomen in het ziekenhuis voor bronchitis en longontsteking. Studies tonen aan dat de kans op ziekenhuisopname vanwege luchtweginfecties met 50 tot 100 procent toeneemt als ouders roken.

Passief Roken en Het Risico op Chronische Oorontsteking

Chronische middenoorontstekingen komen vaker voor bij kinderen van rokende ouders. Deze kinderen hebben meer kans om voortdurend last te houden van vocht achter het trommelvlies. Een derde van deze chronische oorontstekingen kan worden voorkomen door niet in het bijzijn van kinderen te roken.

Geraadpleegde Bronnen:

• Beste niet-roker: steun bij het stoppen – Hulp en begrip van de omgeving vergroot de kans op succesvol stoppen.
• Tabex en terugvalpreventie: strategieën om rookvrij te blijven – Strategieën voor het voorkomen van terugval na stoppen met roken.
• Document juridische vragen rookvrije GGZ – Juridische informatie over rookvrije zorginstellingen.

Veelgestelde Vragen

Hoe beïnvloedt passief roken de gezondheid van kinderen?

Passief roken verhoogt het risico op luchtweginfecties, astma, oorontsteking en wiegendood bij kinderen.

Wat zijn de gevolgen van roken tijdens de jeugd op latere leeftijd?

Passief roken tijdens de jeugd kan leiden tot chronische bronchitis, longemfyseem en andere luchtwegaandoeningen op volwassen leeftijd.

Hoe groot is het risico op wiegendood door roken?

Roken bij de baby verhoogt het risico op wiegendood aanzienlijk, met 30-48% van de gevallen gerelateerd aan roken.

Wat zijn de factoren die bepalen hoeveel een kind meerookt?

Het aantal sigaretten dat wordt gerookt, de grootte van de ruimte, ventilatie, afstand tot de roker, en duur van het verblijf in de rokerige omgeving bepalen hoeveel een kind meerookt.

Hoe kunnen ouders het risico van passief roken voor hun kinderen verminderen?

Ouders kunnen het risico verminderen door niet in het bijzijn van hun kinderen te roken en voorlichting te zoeken over de gevolgen van passief roken.