Als het over religie gaat, wordt vaak de aandacht gevestigd op de vijf grote wereldreligies: christendom, islam, jodendom, hindoeïsme en boeddhisme. Deze tradities domineren het openbare religieuze leven en trekken daardoor veel aandacht wereldwijd. In de vroege 17e eeuw, vaak aangeduid als de Verlichting, ontwikkelde zich een filosofische stroming waarin intellectuelen, filosofen en theologen morele en sociale problemen zagen in georganiseerde religies.

Bijbelse verhalen stonden in tegenstelling tot nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen, en als gevolg daarvan begonnen deze denkers rede te gebruiken om kennis van het goddelijke en absolute waarheid te begrijpen. Het deïsme kan worden gezien als de religie van de natuur, wat betekent dat men God kan begrijpen door rede, rationaliteit en een objectief onderzoek naar natuurverschijnselen. Deze beweging werd deïsme genoemd en in dit artikel gaan we deze filosofie begrijpelijk uitleggen, inclusief de historische oorsprong, rationaliteit en kritiek in de 21e eeuw.

Deïsme in de Oudheid

Hoewel deïsme vooral bekend staat om zijn prevalentie tijdens de Verlichting, met nieuwe ontdekkingen in politieke theorie en wetenschap, was deïsme al aanwezig in de vroege Griekse wereld. Het was de beroemde Griekse filosoof Aristoteles die de term telos formuleerde, wat doel betekent. Aristoteles dacht dat de beste manier om te begrijpen waarom dingen zijn zoals ze zijn, is te begrijpen met welk doel ze ontworpen zijn.

Bijvoorbeeld, de mens heeft het vermogen tot redeneren, dus mensen zouden moeten redeneren. Deze gedachtegang werd uitgebreid naar het waarom van ons doel, suggererend dat de natuurlijke wereld is ontworpen voor mensen om in te leven en te bestaan. De volgende logische stap was dat natuurverschijnselen niet kunnen bestaan tenzij ze zijn gecreëerd door een bovennatuurlijke entiteit.

Wat is Deïsme?

In de deïstische traditie grijpt het opperwezen of schepper echter niet in menselijke aangelegenheden en in het universum. Deïsme kan dus worden gedefinieerd als het geloof in het bestaan van een opperwezen, specifiek een schepper die niet ingrijpt in het universum. Islamitische, joodse en christelijke geloofsopvattingen geloven allemaal dat God wel kan ingrijpen in het universum.

De deïstische wereldvisie suggereert dat dit niet mogelijk is, aangezien God niet ingrijpt in de natuurlijke wereld. De meest prominente moderne deïst was Lord Herbert of Cherbury, een historicus en filosoof die zocht naar de fundamenten van kennis. In zijn werk De Veritate poogde Herbert waarheden te scheiden van ervaringen. Hij dacht dat waarheden in onze geesten zijn ingeprent, wat blijkt uit hun universele acceptatie. Lord Herbert creëerde de vijf gemeenschappelijke noties die alle religieuze overtuigingen verenigden.

Deïsme en Moderne Invloeden

Deïsme impliceert dat we morele waarheden kunnen ontdekken door rede en ons eigen geweten. Hoewel deze overtuigingen sterk waren in Groot-Brittannië, verspreidden ze zich onvermijdelijk naar de dertien koloniën van Amerika. Deïsme was cruciaal in het denken van Thomas Jefferson, die principes van religieuze vrijheid bepleitte in het Eerste Amendement van de Amerikaanse grondwet.

Deze ideeën werden populair toen de mensheid het vertrouwen in georganiseerde religie begon te verliezen, waar corrupte priesters religie manipuleerden voor persoonlijk gewin. Bovendien betekende de belegering van Constantinopel dat Europa getuige was van de vernietiging door religieuze oorlogen en opteerde voor een universeel geloofssysteem, ongeacht de specifieke overtuigingen van een cultuur.

Link: YouTube video

Hedendaagse Betekenis

Het is belangrijk om te onthouden dat er een duidelijk onderscheid is tussen de handelingen van religieuze instellingen, die in strijd kunnen handelen met hun leer. Deïsme verwerpt alle vormen van bovennatuurlijke verschijnselen, waaronder de verhalen over wonderen in het Oude Testament, het Nieuwe Testament en de Koran.

In plaats daarvan geloven deïsten dat God de natuurwetten vaststelde en zich vervolgens terugtrok, aangezien Hij Zijn/Haar(?) schepping had voltooid en er geen reden meer was om opnieuw in te grijpen. David Hume, een Schotse filosoof, betoogde dat religie een psychologisch fenomeen is dat voortkomt uit de angst voor het onbekende. In 2018 beweerde het Turkse Ministerie van Onderwijs in een rapport dat deïsme in Turkije groeide terwijl de islam werd afgewezen.

In de Verenigde Staten groeiden deïsten van 6000 naar 49.000 tussen 1990 en 2001, en 12% van de gelovigen in de VS gelooft in een deïstisch concept van het goddelijke als een hogere macht in plaats van een persoonlijke God. 

Conclusie

Deïsme, als filosofische stroming, onderscheidt zich door het geloof in een God die na het scheppen van het universum niet langer ingrijpt in menselijke aangelegenheden. Deze overtuiging, die sterk vertegenwoordigd was tijdens de Verlichting, vindt zijn wortels al in het oude Griekenland bij denkers zoals Aristoteles.

Deïsten geloven dat morele en ethische waarheden ontdekt kunnen worden door rede en eigen geweten, los van goddelijke openbaringen. Historische figuren zoals Thomas Jefferson hebben deïstische principes geïntegreerd in hun politieke en sociale denken, wat bijdroeg aan het vormgeven van moderne concepten van religieuze vrijheid en scheiding van kerk en staat.

Deïsme blijft een relevante filosofische benadering, die de nadruk legt op persoonlijke spiritualiteit en rationele ethiek, los van traditionele religieuze dogma’s.

De huidige situatie in Nederland

Specifieke cijfers over de groei van deïsten in Nederland zijn niet direct beschikbaar, maar er is wel algemene informatie over religieuze affiliatie in Nederland. In 2021 rekende 58% van de Nederlandse bevolking van 15 jaar en ouder zich niet tot een kerkelijke gezindte of levensbeschouwelijke groepering, een toename ten opzichte van 55% in 2020 en 45% in 2010​​.

Van de 43% die zich wel tot een religieuze stroming rekende, was 18% katholiek, 14% protestants, 5% islamitisch en 6% behoorde tot andere levensbeschouwelijke groeperingen​​. Deze gegevens suggereren een trend van afnemende religieuze affiliatie in Nederland, wat indirect kan wijzen op een mogelijke toename van deïstische overtuigingen, hoewel specifieke cijfers voor deïsme niet worden genoemd.

Veelgestelde vragen

Hij vraagt de monnik: ‘Meneer, wat is het grootste probleem van de wereld? Is het klimaatverandering? Wereldhonger? Corruptie?’

De monnik glimlacht en antwoordt: ‘Laat me u eerst iets vragen. Wie bent u?’ ‘Ik ben een verslaggever,’ antwoordt de jongeman. ‘Nee, dat is uw beroep,’ zegt de monnik. ‘Wie bent u echt?’ ‘Ik ben John Smith,’ antwoordt de verslaggever. ‘Nee, dat is uw naam,’ zegt de monnik. ‘Wie bent u?’

Dit gaat een tijdje door totdat de verslaggever toegeeft en zegt: ‘Oké, oké… Het lijkt erop dat ik niet weet wie ik ben!’ Dan zegt de monnik tegen hem: ‘Dit is het grootste probleem van de wereld.’

In dit blog zullen we kijken naar hoe de Boeddha dezelfde vraag beantwoordde. De vraag die uiteindelijk leidde tot zijn verlichting. De fundamentele vraag die ons allemaal confronteert. Wie ben ik?

Het is over de aard van het zelf dat het boeddhisme de meest controversiële theorie, of liever gezegd, non-theorie, in de geschiedenis van de religie geeft. Je bent niet je lichaam, zei de Boeddha, en de meeste andere religies zouden het ermee eens zijn. Maar hij beweerde ook dat je geen onsterfelijke ziel bent. Je bent niet bewustzijn, noch gevoel, noch geest, noch wil, noch een oer-kosmische substantie. Maar volgens de Boeddha, is het ook niet waar om te zeggen dat je niets bent, dat je niet bestaat.

Dingen worden nog ingewikkelder als je de leer van reïncarnatie overweegt. Ik bedoel, als er reïncarnatie is, moet er een ‘ik’ zijn dat van het ene leven naar het andere overgaat, niet? Iemand die goede en slechte karma erft?

Fout.

Gedurende zijn leven predikte de Boeddha reïncarnatie als een feit van het leven. En toch hield hij vol dat er geen zelf, geen ‘ik’, reïncarneert.

Anattā als een bizarre leerstelling

In het Pali kwam deze leer bekend te staan als anattā, de leer van het geen-zelf.

Anattā is een bizarre leerstelling. En toch zei de Boeddha dat het begrijpen van anattā betekent dat je volledig verlicht wordt. Weten wat je bent, beweerde de Boeddha, en weten wat je niet bent – is de sleutel tot het beëindigen van het lijden voor eens en altijd.

Om de leer van het geen-zelf van de Boeddha te begrijpen, moeten we even wat technisch worden. We moeten het hebben over de vijf khandha’s.

Het pad naar ontwaking van de Boeddha omvatte een veeleisende periode van ascese en strenge mentale training. Op een gegeven moment in zijn zoektocht heeft hij zichzelf in leven gehouden met één korrel rijst per dag. De verhalen vertellen ons dat hij zo dun was geworden dat hij zijn ruggengraat kon voelen door zijn hand op zijn maag te leggen. Hij ging vervolgens studeren onder de grootste meditatieleraren van zijn tijd. En hij overtrof hen een voor een in hun eigen spel. Maar de Boeddha zou altijd verdergaan, teleurgesteld dat hij niet had gevonden waar hij naar op zoek was. Het einde van het lijden.

De Boeddha ging uiteindelijk akkoord met het afkeuren van extreme ascese. Toch was er één groot voordeel dat hij behaalde door zijn harde training. En dat is dat hij geleidelijk zijn geest had getransformeerd tot een wapen. De concentratie- en mentale uithoudingsvermogens die hij ontwikkelde, stelden hem in staat om zijn geest te bestuderen op een manier die weinigen van ons als mogelijk zouden beschouwen.

Na jarenlang zijn bewustzijn te hebben waargenomen ontdekte de Boeddha iets dat de loop van de geschiedenis zou veranderen. Hij ontdekte dat wat hij gewend was zijn zelf te noemen, zijn ‘ik’, niets anders is dan een combinatie van vijf componenten. Vijf samenstellende delen. De vijf khandha’s.

De gebruikelijke Engelse vertaling van het Pali-woord khandha is ‘aggregate’. Je kunt er ook aan denken als betekenis ‘deel’ of ‘component’.

In eenvoudige termen zijn de vijf khandha’s de constituerende elementen van onze bewuste ervaring. Ze zijn de bouwstenen van de realiteit zoals we die subjectief ervaren. De vijf khandha’s zijn: vorm, gevoel, cognitie, mentale formaties en bewustzijn.

Vorm, gevoel, cognitie, mentale formaties en bewustzijn.

• Vorm omvat alles wat fysiek en visueel is – vormen, kleuren, texturen enzovoort.
• Gevoel omvat alles wat prettig, onprettig of neutraal aanvoelt. Dingen zoals verveling, opwinding, verdriet, plezier, pijn, enz.
• Cognitie omvat al je gedachten, herinneringen, toekomstplannen en ook ideeën. Het idee van wat een bloem is, de kleur roze, wat een goed leven is. Het omvat ook het idee van wie en wat je bent.
• Mentale formaties omvatten alle verlangens en emoties. Voorkeuren en afkeuringen. Alles wat je emotioneel beweegt.
• Ten slotte omvat bewustzijn het feit van bewustzijn zelf. Thomas Nagel geeft bewustzijn deze intelligente definitie: als er iets is zoals “ik ben”, dan ben je bewust.

Nu laten we eens kijken hoe deze vijf khandha’s van toepassing zijn op je gevoel van zelf. Stel jezelf deze vraag. Kun je echt iets vinden in je ervaring dat buiten deze vijf categorieën valt? En nog belangrijker, kun je jezelf ergens binnen de vijf khandha’s vinden?

Het lichaam, de gevoelens, de gedachten, de verlangens en het bewustzijn dat je waarneemt en als van jou beschouwt.

• Maar als ze van jou zijn, wie ben jij dan?
• Wie is de eigenaar van je lichaam?
• Wie voelt jouw gevoelens?
• Wie is de denker van je gedachten?
• Wie verlangt naar jouw verlangens?
• Wie is zich bewust van jouw bewustzijn?

Het antwoord op al deze vragen lijkt zo intuïtief, zo duidelijk, zo helder: Het ben ik, ik ben dat! Het is zelfs geen rationele conclusie, maar een instinctief gevoel dat je bestaat, dat je iemand bent, een zelf. Nou het is precies wanneer we dit instinctieve gevoel bereiken dat de Boeddha zegt… wacht even. Je hep geen focus op de objectieve werkelijkeid, maar op je subjectieve werkelijkheid.

De vijf khandha’s

Dit is hoe de Boeddha de wereld zag: wanneer de vijf khandha’s samenkomen, zeggen de onwetenden ‘een persoon wordt geboren’. Wanneer de khandha’s uit elkaar vallen, zeggen de onwetenden ‘een persoon is gestorven’. En wanneer de khandha’s zich verspreiden en vervolgens in een ander patroon weer samenkomen, zeggen de onwetenden ‘een persoon is gereïncarneerd’.

Maar volgens de Boeddha is er geen persoon die ergens te vinden is. De Boeddha had er geen moeite mee om het woord ‘persoon’ of ‘zelf’ als een conventionele term te gebruiken. Hij wist dat we dergelijke woorden nodig hebben om ons te oriënteren in de wereld. Er is geen Boeddha, geen ik, en er is ook geen jij.

Er zijn alleen verschillende stromen van de vijf khandha’s die in de tijd stromen, uit elkaar vallen en vervolgens op een andere manier weer samenkomen. Ik ben een stroom, jij bent een andere, maar uiteindelijk zijn we gewoon water dat op enigszins verschillende manieren stroomt.

Maar doordat de patronen van onze vijf khandha’s zo complex zijn en doordat de gewone menselijke geest zo afgeleid is, denken de khandha’s ten onrechte dat ze een persoon zijn. Dat ze op de een of andere manier één ding zijn en dat de wereld en iedereen anders is.

De Boeddha beweerde dat elk model van het zelf dat je kunt hebben een verkeerde opvatting zou zijn. En het zou altijd eindigen in een vorm van vastklampen aan een van de vijf khandha’s.

1. Zeg je dat het zelf sterft samen met het fysieke lichaam? Dan klamp je je vast aan de vorm.
2. Zeg je dat het zelf degene is binnenin jou die zich goed of slecht voelt? Dan klamp je je vast aan het gevoel.
3. Zeg je ‘Ik denk, dus ik ben’? Nou, sorry, je klampt je eenvoudigweg vast aan de cognitie.
4. Degenen die zeggen ‘Ik ben mijn keuzes en vrije wil’ klampen zich vast aan de mentale formaties.
5. En degenen die het zelf zien als puur bewustzijn klampen zich vast aan het aggregaat van bewustzijn.

De Boeddha beweerde dat geen van deze het zelf kan zijn. Waarom? Hij gaf twee belangrijke redenen.

Ten eerste kan geen van de khandha’s het zelf zijn omdat je er geen enkele kunt beheersen. Je kunt je lichaam niet gezond maken door er simpelweg op te hopen. Ook kun je jezelf niet plotseling kalm laten voelen wanneer je eigenlijk behoorlijk angstig bent. Je kunt zelfs niet kiezen wat je volgende gedachte is. (Of eigenlijk, je kunt dat wel kiezen, maar je kunt niet kiezen wat je kiest.)

De vijf khandha’s veranderen volgens omstandigheden en oorzaken die extern aan hen zijn. Daarom kan geen van de khandha’s ons zelf zijn.

Ten tweede komen de khandha’s en gaan ze weer weg. Ze kunnen het zelf niet zijn, omdat ze vergankelijk zijn. Het ene moment denk en voel je op een bepaalde manier en het volgende verandert dit volledig. De ene dag is je lichaam jong en beweeglijk, maar voor je het weet, doet het pijn om te bukken en je schoenen vast te maken.

Als je zelf een van de khandha’s was, zou het ook voortdurend veranderen. Maar dan zou het betekenen dat het ene zelf op het ene moment eindigt en het volgende zelf het volgende moment begint. Dit is duidelijk niet hoe ons instinctieve gevoel ons vertelt hoe ons zelf is. We voelen dat we individuen zijn en dat we, hoewel we veranderen en ontwikkelen, een permanente kern hebben die door de tijd heen voortduurt. Het is duidelijk dat geen van de khandha’s die kern kan zijn.

De Grote Boosdoener van het boeddhisme: dukkha.

Dit Pali-woord is een zeer algemene term die op verschillende manieren wordt vertaald, zoals ‘lijden’, ‘ongeluk’ of ‘onbevredigendheid’. Het is het gevoel dat er iets aan je ervaring beter zou kunnen zijn. Dat er iets niet in orde is.

Wel, de Boeddha beweerde dat zijn hele leer slechts één doel had. Net zoals de hele oceaan maar één smaak heeft, die van zout, beweerde de Boeddha dat zijn elke leer dezelfde smaak heeft. De smaak van bevrijding. Vrij zijn van dukkha betekent dat alles voor jou volledig, volkomen en onherleidbaar oké is. Het betekent dat alles heeft gekregen wat je nodig hebt en niets verliest. Dit is de vrede die het begrip te boven gaat. In het Sanskriet wordt dit nirvāṇa genoemd.

Natuurlijk is dit veel gemakkelijker gezegd dan gedaan. Maar het is niet onmogelijk. Gautama Siddhartha deed het en werd bekend als de Boeddha, letterlijk betekent dit ‘de ontwaakte’.

Al het boeddhisme spruit voort uit deze realisatie. Er was een mens, net als jij en ik, die op een dag de meest radicale ontdekking in de menselijke geschiedenis deed. Hij heeft zijn geest gekweekt tot het hoogste niveau en heeft het vervolgens naar zichzelf gericht. Wat hij vond, veranderde hem voor altijd en inspireerde miljoenen mensen over de hele wereld om voor hem te buigen in eerbied.

En wie hem ook benaderde, wie ook wilde weten wat de wortel van al het lijden is, de Boeddha zou hen steeds weer naar dezelfde vraag leiden. Hij zou hen vragen: ‘Wie ben je?’

Bron: YouTube video

Veelgestelde Vragen

Wat is anattā volgens de Boeddha?

Anattā, of geen-zelf, is de leer van de Boeddha dat er geen permanente, onveranderlijke kern van het zelf is. Ons zelf bestaat slechts uit vijf khandha’s of aggregaten.

Wat zijn de vijf khandha’s?

De vijf khandha’s zijn de bouwstenen van onze bewuste ervaring: vorm, gevoel, cognitie, mentale formaties en bewustzijn. Samen vormen ze wat we als ons zelf beschouwen.

Hoe kan er reïncarnatie zijn zonder een ‘zelf’?

De Boeddha leerde dat hoewel er reïncarnatie is, er geen permanent zelf is dat van het ene leven naar het andere overgaat. Het is eerder een stroom van oorzaken en omstandigheden die continu veranderen.

Waarom is anattā belangrijk voor verlichting?

Het begrijpen van anattā is cruciaal omdat het ons bevrijdt van gehechtheid aan een vals zelfbeeld. Dit inzicht leidt tot het einde van lijden en het bereiken van nirvāṇa.

Hoe kunnen we de vijf khandha’s in ons dagelijks leven herkennen?

Door meditatie en mindfulness kunnen we leren onze bewuste ervaring te observeren en de vijf khandha’s te herkennen. Dit helpt ons inzicht te krijgen in de ware aard van ons zelf.

Het was 1955, twee dagen voor mijn afstuderen van de middelbare school en onze klas besloot om een picknick te houden bij een nabijgelegen meer. We pakten alles in en waren klaar toen we aankwamen en het was een mooie zomerdag. Het water was koud omdat het in Michigan was en het water niet erg opwarmt.

We hadden geluncht, wat spelletjes gespeeld enzovoort. Toen zag ik plotseling enkele van mijn vrienden op een drijvend platform ongeveer 1500 meter verderop. Ze zwaaiden naar me om te komen zwemmen en hen te ontmoeten. Ik wilde eigenlijk niet in het water omdat het te koud was.

Dus dook ik rennend in het water en nu was het echt ijskoud. Terwijl ik naar het platform zwom, raakte ik ongeveer halverwege verlamd in de onderste helft van mijn buik en kon ik niet meer trappen. Nu begon ik rond te spartelen en te stikken in het water, het water drong door in mijn longen en nu was ik onder water.

Ik was aan het verdrinken

Nu begon ik in paniek te raken omdat ik niet wist wat te doen. Ik begon zelfs te stotteren terwijl ik erover nadacht. Plotseling kwam ik weer boven water en mijn hoofd was boven water. Ik keek om me heen, wat kon ik zien? Ik kon de jongens op het platform zien, maar ik kon niet schreeuwen omdat er water in mijn keel en mond zat. Dus ik zwaaide en ze zwaaiden terug naar me.

Dus ze dachten waarschijnlijk dat we een of ander spelletje speelden. En toen ging ik weer onder en kwam nooit meer boven. En nu was het koud. Het was zo koud. Ik rilde, het was gewoon gewelddadig koud. En naarmate ik dieper en dieper ging, begon het donkerder te worden. En nu voelde ik plotseling wier aan mijn voeten. Het waren wieren aan de bodem van het meer en ik gleed in de wieren.

En toen plotseling raakte ik de bodem en ik raakte de bodem in een zittende positie. En nu begon ik me beter te voelen omdat ik dacht dat ik mezelf uit de zittende positie kon duwen en weer naar de top van het meer kon gaan. Maar toen ik mijn armen weer naar beneden duwde, was het nog erger dan daar zitten, want nu zat ik vast.

Op dit moment schreeuwde alles in mijn lichaam. Ik stierf. Ik gaf eindelijk toe dat ik aan het sterven was. En toen was er plotseling een stem in mijn hoofd en het was een stem die ik me herinnerde, maar ik wist niet wie het was.   En de stem zei: “Andy, je moet stoppen en een tijdje rusten.”

De stem in mijn hoofd

En dan ben ik tegen mezelf aan het praten in mijn hoofd en ik zeg: “Ben je gek geworden? Ik moet opstaan. Ik heb minstens één ademhaling nodig. Dat is alles wat ik vraag, één ademhaling.” En de stem zegt tegen me: “Andy, je moet echt even stoppen en uitrusten, dus ontspan en laat los.”

Ik zeg: “Dat kan ik niet doen.”

De stem zegt opnieuw: “Je moet loslaten.”

Dus ik zeg tegen de stem: “Okay, beloof je dat als ik loslaat, ik de oppervlakte zal halen?”

De stem antwoordt: “Als je loslaat, komt alles goed.”

Ik zeg: “Okay, beloofd?”

De stem zegt: “Ja, ik beloof het.”

Dus toen zei ik: “Okay, ik zal loslaten.”

Een buitengewone ervaring

Op het moment dat het woord ‘loslaten’ in mijn gedachten gevormd werd, leek het alsof ik uit mijn lichaam sprong en in een moment van tijdloosheid belandde. Het ene moment bevond ik me in mijn lichaam en het volgende moment bevond ik me in een tunnel. Ik herinner me niet hoe ik daar terechtkwam, het was alsof ik er gewoon ineens was. In de tunnel voelde ik me warm, gelukkig en kon ik weer ademen.

Ik was gevuld met vreugde en onvoorwaardelijke liefde – het was opmerkelijk. Ik maakte een complete verandering van angst naar extase door in slechts een ogenblik van tijd te zijn gegaan. Ik was zo gelukkig dat ik naar beneden keek en mijn lichaam kon zien. Ik dacht bij mezelf: “Het is grappig dat ik dat kan zien, want het was zo donker daar beneden.”

Ik besefte dat dat mijn lichaam was, maar het kon me niet schelen. Op het moment dat ik mijn lichaam aan de bodem van het meer zag, maakte ik me geen zorgen meer over mijn leven en was ik niet bezorgd dat ik op aarde was, omdat ik wist dat ik thuis was.

Een fel licht, maar het doet geen pijn

En dan draai ik me om naar de andere kant. Nu kijk ik naar een lichtpunt. Het licht is niet erg groot, maar het is zo helder dat het mijn netvliezen zou moeten verbranden. Ik zeg: “Wow, dat is een fel licht, maar het doet geen pijn.” Ik voel mezelf nu als een gigantische magneet die wordt aangetrokken. De magneet trekt me door de tunnel en ik kom steeds dichter bij het licht. Plotseling, in een moment zonder tijd, ben ik niet meer in de tunnel. Nu bevind ik me in het midden van een gigantische bol ter grootte van een voetbalstadion, enorm.

Ik zweef in het midden van deze bol, aan de binnenkant en eromheen, 360 graden, overal waar ik kijk, zijn kleine bewegende schermen van al mijn levens en alles wat ik heb gedaan. Het licht is naast me, ik zie het niet, maar ik voel het en ik weet dat het er is. Het licht en ik beginnen te communiceren over al deze gebeurtenissen in al mijn levens.

Ik kon ze allemaal zien en niets was verwarrend, ik begreep alles. Ik kon alle levens begrijpen en alle dingen die ik deed begrijpen. Als ik me op een bepaald scherm zou concentreren, zou ik het herbeleven. Maar nu, terwijl ik het herbeleef, weet ik de gevoelens en het effect dat ik heb op de mensen waarmee ik in die scène communiceer.

Dus als ik met mijn familie praat en over iets praat, weet ik wat ze denken terwijl ik praat, omdat er niets verborgen is, niets onbekend is, alles is transparant. Ik ga door al mijn verschillende levens, van vrouw zijn tot het bezoeken van andere planeten, enzovoort. Het leek alsof ik daar maanden was. Maar in werkelijkheid, verdronk ik ergens tussen de 10 en 15 minuten in aardse tijd, anders zou ik hier niet zijn om dit te vertellen.

Andy, we houden van je

Terwijl ik naar deze dingen kijk, bevind ik me eindelijk weer in een andere tijdloze staat. Ik ben niet langer in de bol, maar terug in de tunnel en nu ben ik heel dicht bij het licht. Ik sta zo dicht bij het licht als bij het scherm van mijn computer. Ik sta daar en het licht zegt: “Andy, ik hou van je.” Ik ben onder de indruk omdat het licht mijn naam kent. Vervolgens zegt het licht: “Andy, we houden van je.” Op dat moment verdwijnt de hele achtergrond en wordt het licht sterker.

Nu zijn er duizenden, miljoenen en biljoenen andere lichten zoals ik en samen zeggen ze in koor: “Welkom thuis, Andy.” Op dat moment word ik opgenomen in het licht en word ik het licht. Ik ben niet groter dan het licht en niet kleiner dan het licht. Ik ben een holografisch deel van het licht en dat is het meest fantastische gevoel dat ik me als mens kan voorstellen. Het is onbeschrijfelijk.

Op dat moment weet ik alles

Wat bedoel ik? Ik bedoel gewoon: ik weet alles. Er is niets dat ik niet weet. Mensen vroegen me vaak: “Heb je hen gevraagd over oorlog en vrede en dergelijke?” Maar ik hoefde geen vragen te stellen omdat ik alles al wist. Er was niets onbekends. Nu ben ik bij het licht en het licht heeft een fantastisch gevoel voor humor. Het lacht en maakt plezier.

Terwijl we mijn levensherziening bekijken in de grote bol, zegt het licht: “Andy, kijk hoe boos je daarover werd. Op de lange termijn betekent het niets. Waarom ontspande je niet? Waarom had je geen plezier terwijl je op de planeet was? Je bent er maar voor een korte tijd omdat het niet echt is.”

Het leven op aarde is niet echt, het is als een toneelstuk, als een film. Er zijn 8 miljard acteurs op de planeet en ze spelen allemaal een rol. Ze komen met verschillende kostuums, verschillende religies, verschillende rassen, verschillende geslachten, verschillende achtergronden enzovoort.

Maar als de kostuums worden uitgetrokken en het toneelstuk voorbij is en je terug bent in het licht, verdwijnt het kostuum en wat blijft er over? We zijn allemaal één. We zijn allemaal hetzelfde. We zijn gemaakt van hetzelfde materiaal. Er is geen verschil tussen jou en mij. Er is geen verschil tussen jou en wie dan ook. Hier dragen we kostuums om verschillend te zijn, om dingen te ervaren die je niet kunt ervaren in het licht.

Nieuwe ervaringen

Je kunt niet iets ervaren dat je al kent. Ik kan niet de ervaring hebben van voor de eerste keer praten, omdat ik al mijn hele leven praat. Maar toen ik voor het eerst begon te praten, toen ik mijn eerste paar woorden zei, was dat echt opwindend voor mij.

Als ik in het licht ben en kennis heb, is dat anders dan wanneer ik het ervaar. Om te kunnen ervaren, vertelt het licht me wat ik moet weten, en ik weet het toch, omdat ik alles weet. Ik verlaag mijn trillingen omdat iedereen zijn eigen unieke trilling heeft. Dit is wat ons onderscheidt van elkaar. Ik verlaag mijn trillingen zodat ik kan incarneren en geboren kan worden op een planeet zoals de Aarde.

Nu leef ik een leven waarin ik kan doen en ervaren wat ik wil. Wanneer ik deze ervaringen heb, ervaren anderen ze ook, en het draagt bij aan het geheel. Er is slechts één, en alles wat bestaat, ooit bestaan heeft, of ooit zal bestaan, is verenigd in die ene.

Het is een geweldige, opwindende en fantastische ervaring, en ik herinner me deze terwijl ik het kostuum draag van Andy Petro, een persoon van Oekraïense afkomst die in 2022 in de Verenigde Staten woont. Ik lees mijn script en doe wat ik moet doen terwijl ik hier ben, wachtend tot mijn personage klaar is met zijn verhaal, zodat ik terug kan gaan naar waar ik thuishoor.

Terug in het Lichaam

Die hele ervaring van in het licht zijn was gewoon ongelooflijk. Het leek alsof ik daar al jaren was, misschien wel honderden jaren. Maar in het licht is er geen tijd, er is geen hiërarchie, er is geen oordeel, er is geen scheiding. We zijn allemaal één, niet op een saaie en vervelende manier, maar op een gelukkige, spannende manier, een voortdurende evolutie van nieuwe ervaringen in het licht.

En dan zegt het licht plotseling tegen me: “Andy, je moet terug.”

Ik zeg: “Whoa, nee, nee, nee. Je hebt de verkeerde persoon. Ik ga niet terug.”

En het licht zegt de tweede keer: “Andy, je gaat terug.”

En ik zeg: “Heb je niet gehoord wat ik zei? Er is geen reden voor mij om terug te gaan naar die planeet. Ik ben thuis.”

En het licht zegt voor de derde keer tegen me: “Andy, je gaat terug.”

En toen ik het woord ‘terug’ hoorde, voelde ik mezelf in mijn lichaam worden geduwd. Het meest vreselijke gevoel dat ik me ooit kan voorstellen, net zoals de meest opwindende ervaring die ik me ooit kan voorstellen, toen ik mijn lichaam verliet en in het licht ging.

Het meest vreselijke was terug in mijn lichaam gaan. Ik wilde daar niet zijn. Ik wil nog steeds niet hier zijn, maar ik doe wat ik moet doen.

Terwijl ik dit alles hoor en op het zand lig, lig ik op mijn buik en draai ik mijn hoofd. Ze duwen op mijn longen om het water eruit te krijgen.

Een bijna dood ervaring

Dit verhaal speelt zich af in de jaren vijftig, lang voordat CPR bestond. Tijdens het zwemmen raakte ik bewusteloos en zakte ik naar de bodem van het meer. Gek genoeg was ik me er nog van bewust dat ik water binnenkreeg, maar ik verloor niet het bewustzijn.

Ik herinner me alles vanaf het moment dat ik mijn lichaam verliet tot het moment dat ik terugkwam op het strand. Er was geen moment van black-out. Het was een continue stroom van bewustzijn. Mijn lichaam lag daar, klaar om voedsel te worden voor de vissen, terwijl ik in het licht was.

En toen hoorde ik een stem die zei: “Andy, je moet echt even stoppen en uitrusten.”

Toen mijn lichaam gevonden werd, maakte het me niet uit wie me had gevonden. Het enige wat ik wilde, was terugkeren naar het licht. Toen ik opstond en mensen me vroegen wat er was gebeurd, loog ik en zei ik dat ik me niets kon herinneren. Het duurde bijna 30 jaar voordat ik mijn ervaring durfde te delen en ontdekte dat het een bijna-doodervaring was.

Leven na de dood

In de jaren vijftig bestond de term ‘bijna dood ervaring’ nog niet. In de late jaren zeventig bedacht Dr. Moody de term NDE (Near Death Experience). Toen ik zijn boek ‘Life After Life’ las, realiseerde ik me dat ik niet gek was en dat mijn ervaring een naam had.

Ik herinner me de vreugde en extase die ik voelde in het licht alsof het gisteren was. Ik wil terug naar huis, terug naar het licht. Ik draag mijn ‘terugkeer-ticket’ altijd bij me en wacht in vreugde op de dag waarop ik weer terug mag keren.

Liefde boven haat

Waarom ik hier ben, is niet belangrijk. Wat belangrijk is, is dat ik hier ben. Ik wil mensen helpen zich beter te voelen over zichzelf en hen laten weten dat er een thuis is. Ik kies ervoor om lief te hebben in plaats van te haten, om te glimlachen in plaats van boos te zijn. Het is een keuze die we allemaal hebben.

Als ik iemand anders gelukkig maak, maakt dat mij ook gelukkig. Als ik iemand anders haat, haat ik mezelf. We zijn allen één en we zijn allen één in het licht. Het is een simpele boodschap: kies voor liefde in plaats van haat. Kies voor vreugde en help anderen om zich beter te voelen over zichzelf.

Een bijna-doodervaring

Dit verhaal speelt zich af in de jaren vijftig, lang voordat CPR bestond. Tijdens het zwemmen raakte ik bewusteloos en zakte ik naar de bodem van het meer. Gek genoeg was ik me er nog van bewust dat ik water aan het binnenkrijgen was, maar ik verloor het bewustzijn niet. Ik herinner me alles van het moment dat ik mijn lichaam verliet tot het moment dat ik terugkwam op het strand.

Er was geen enkel moment van black-out

Het was een continue stroom van bewustzijn. Mijn lichaam lag daar, klaar om voedsel te worden voor de vissen, terwijl ik in het licht was. Toen mijn lichaam gevonden werd, kon het me niet schelen wie het gevonden had. Het enige wat ik wilde was terugkeren naar het licht. Toen ik opstond en mensen me vroegen wat er gebeurd was, loog ik en zei ik dat ik me niets kon herinneren.

Het duurde bijna 30 jaar voordat ik mijn ervaring durfde te delen. Ik ben dus eigenlijk een holografisch stukje van het licht dat mijn trillingen laag genoeg maakt om hier op aarde geboren te kunnen worden. Ik ben geboren tussen 1937 en 2022 en dat brengt ons tot vandaag.

Dat is mijn verhaal en daar blijf ik bij.

Andy is de auteur van twee boeken:

1. Alive in the Light: Remembering the Light Eternity
2. Remembering the Light Through Poetry.

Veelgestelde Vragen

Wat is een bijna-doodervaring?

Een bijna-doodervaring (BDE) is een diepgaande, persoonlijke ervaring die mensen hebben wanneer ze klinisch dood zijn of in levensbedreigende situaties verkeren.

Wat zijn de meest voorkomende kenmerken van een bijna-doodervaring?

Veel voorkomende kenmerken zijn het zien van een fel licht, een gevoel van vrede, een tunnelervaring, en het zien van overleden geliefden of spirituele wezens.

Hoe beïnvloedt een bijna-doodervaring iemands leven?

Mensen die een BDE hebben ervaren, rapporteren vaak diepe spirituele veranderingen, een verhoogd bewustzijn en een vermindering van angst voor de dood.

Wat is de rol van liefde en verbinding in een bijna-doodervaring?

Liefde en verbinding zijn centrale thema’s in veel BDE’s, waarbij mensen een sterk gevoel van onvoorwaardelijke liefde en verbondenheid met alles ervaren.

Hoe kan ik meer leren over bijna-doodervaringen?

Lees boeken, wetenschappelijke artikelen en persoonlijke verhalen, zoals die van Andy Petro, om meer inzicht te krijgen in dit fascinerende fenomeen.