Ik weet zeker dat je hebt gehoord dat bepaalde voedingsmiddelen kunnen bijdragen aan ontstekingen, dat de nieuwste dieettrend ‘ontstekingsremmend’ is, of zelfs dat nieuwe wonder supplementen ontstekingen kunnen ‘genezen’.

Ik heb besloten mijn steentje bij te dragen, in de hoop de lucht te klaren. Dus laten we het eens op een rijtje zetten!

Wat is ontsteking?

Wanneer mensen praten over ontsteking, hebben ze het over het algemeen over het vermogen van je lichaam om infecties of ziektes te bestrijden. Er zijn twee soorten ontstekingen – acuut en chronisch. Het is belangrijk om deze typen ontstekingen te onderscheiden, omdat de ene een normale lichaamsreactie is, die essentieel is voor de lange termijn gezondheid, terwijl de andere invaliderend kan worden en verdere gezondheidsproblemen kan veroorzaken.

Acute ontsteking

Acute ontsteking, ook wel een lokale reactie genoemd, wordt over het algemeen beschouwd als de ‘goede’ soort ontsteking. Dit is een normale lichaamsreactie en essentieel bij het bestrijden van weefselbeschadiging, het bestrijden van virussen en bacteriën, en het reguleren van metabole schade. Stel je voor dat je een snee in je voet krijgt: je lichaam zou acute ontsteking rondom de schade initiëren, waardoor het gebied opzwelt, infecties bestrijdt en helpt bij het herstellen van de weefselbeschadiging.

Chronische ontsteking

Chronische ontsteking is een langdurige reactie. Wanneer de ontstekingsreactie van je lichaam langdurig aanhoudt of van hoge intensiteit is, zal dit verdere schadelijke reacties veroorzaken. Dit kan ook systemische ontsteking worden genoemd. Vanuit een voedingsperspectief is coeliakie misschien het eenvoudigst te begrijpen; bij mensen met coeliakie zal het lichaam een ongepaste immuunreactie op de tarwe gebaseerde eiwit gluten triggeren. Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam zijn eigen weefsels en organen aanvalt. Als dit niet goed beheerd wordt door een glutenvrij dieet te volgen, zal dit chronische ontsteking worden.

Hoe meten we ontsteking?

Vanuit onderzoeksperspectief zijn er een paar verschillende ontstekingsbiomarkers die worden gemonitord.

• C-reactief proteïne (CRP) – misschien wel de meest nauwkeurige maatstaf voor ontsteking, CRP is een eiwit dat door de lever wordt gemaakt als reactie op ontstekingscytokines. Het stijgt snel en daalt weer tot normale niveaus zodra de ontstekingsstimulus is verwijderd.
• Interleukine 1,2 en 6 – de andere vaak gemeten biomarker bij ontsteking, dit is een krachtige pro-ontstekingscytokine die wordt vrijgegeven in de acute fase van ontsteking.
• Tumor necrose factor alfa (TNF-alfa) – is een cytokine dat betrokken is bij vroege signalering van systemische circulatie.
• Homocysteïne – is een natuurlijk voorkomend aminozuur dat wordt geproduceerd tijdens het methylatieproces in het lichaam. Tijdens ontsteking wordt het chronisch verhoogd.

Er zijn nog verschillende andere biomarkers die kunnen worden gebruikt, maar dit zijn de belangrijkste maatstaven. Het is belangrijk om te kijken welke biomarkers worden gebruikt om ontsteking te beoordelen voordat de bevindingen worden geëxtrapoleerd naar de bredere bevolking.

Bijvoorbeeld, je zou een studie kunnen zien die een bepaald voedingspatroon beoordeelt, zoals het mediterrane dieet – en een daling in IL-6 opmerkt. Een andere studie kan hetzelfde voedingspatroon beoordelen en geen verandering in IL-6 opmerken.

Deze inconsistentie in uitkomsten heeft geleid tot veel misinformatie over ontsteking. Over het algemeen gesproken, zijn studies die meerdere biomarkers onderzoeken het meest betrouwbaar. Er is ook de Voedingsontstekingsindex (DII) die is ontwikkeld om metingen van een voedingsmiddel/verbinding te beoordelen en op bredere schaal te bepalen of het ontstekingsbevorderend of ontstekingsremmend is. Een lagere DII zal ontstekingsremmend zijn, en een hogere DII zal ontstekingsbevorderend zijn.

Ontstekingsbevorderende voedingsmiddelen

Er zijn bepaalde voedingsmiddelen of voedselgroepen die, als ze regelmatig en in grote hoeveelheden worden gegeten, bijdragen aan ontstekingen. De meeste van deze voedingsmiddelen hebben al sterke correlaties met een aantal niet-overdraagbare ziekten zoals hart- en vaatziekten, hypertensie en verhoogde cholesterolniveaus. Je zult merken dat deze voedingsmiddelen sterk bewerkt, geraffineerd en arm aan voedingsstoffen zijn.

• Suikerrijke dranken – frisdrank, vruchtensappen en energiedrankjes.
• Sterk bewerkte voedingsmiddelen, rijk aan verzadigde en transvetten – ongezonde afhaalmaaltijden en gefrituurd voedsel.
• Sterk geraffineerde vezelarme koolhydraten – chocoladerepen, zoetigheden, cakes, snoep.
• Alcohol – bier, wijn, sterke drank.

Het is niet verrassend dat deze voedingsmiddelen als ontstekingsbevorderend worden beschouwd; geen enkele voedingsdeskundige of diëtist zou aanraden deze voedingsmiddelen in grote hoeveelheden te consumeren. Dus wat zijn dan ontstekingsremmende voedingsmiddelen?

Ontstekingsremmende voedingsstoffen en voedingsmiddelen

Het onderzoek naar ontsteking en voeding begon met het onderzoeken van de rol van bepaalde voedingsstoffen op de hierboven besproken ontstekingsbiomarkers. Er zijn een aantal goed onderzochte voedingsstoffen op dit gebied.

• Fytochemicaliën – zijn een groep biologisch actieve verbindingen die uitsluitend in planten voorkomen. Er zijn duizenden verschillende fytochemicaliën, elk met een ander effect. Een paar veelvoorkomende voorbeelden van fytochemicaliën zijn:
• Flavonoïden – deze vormen de meerderheid van de fytochemicaliën en hebben krachtige ontstekingsremmende effecten. Flavonoïden komen voor in de donkere pigmenten van plantaardig voedsel zoals pure chocolade (>70%) en rode wijn.
• Carotenoïden – de gele, oranje en rode pigmenten in plantaardig voedsel, dit is de voedingsstof die deze voedingsmiddelen kleur geeft en heeft krachtige ontstekingsremmende effecten.
• Omega 3-vetzuren – zijn een subgroep van meervoudig onverzadigde vetten en worden al lang beschouwd als uiterst gezond, met onderzoek van de afgelopen tien jaar dat sterke ontstekingsremmende eigenschappen aantoont. Omega 3-vetzuren (w-3) zijn voornamelijk te vinden in vette vis, walnoten en chiazaad.
• Enkelvoudig onverzadigde vetzuren – afkomstig van voedingsmiddelen zoals olijfolie, amandelen en avocado’s, hebben krachtige gezondheidsvoordelen. Hoewel ze niet zo gunstig zijn als de hierboven genoemde meervoudig onverzadigde vetten, hebben ze toch ontstekingsremmende eigenschappen.

Peulvruchten, bonen en groenten – zijn een geweldige bron van onoplosbare vezels, een soort onverteerbare vezel die door je spijsverteringskanaal gaat en wordt gebruikt als energiebron voor de bacteriën die in je darm leven – en bevordert gunstige stammen (bifidobacteriën en lactobacilli). De verdeling van darmbacteriën is een van de grootste bijdragen aan de algehele gezondheid.

Groene thee, kurkuma (curcumine), knoflook, gember – tonen allemaal mogelijke positieve voordelen, maar het onderzoek naar deze voedingsstoffen is nog erg jong.

Ontstekingsremmende diëten

Ontstekingsremmende diëten zijn enigszins een controversieel onderwerp geworden in de voedingswetenschap: we hebben een enorme reeks verschillende eetgewoonten, die allemaal beweren de volgende grote oplossing te zijn om ontstekingen te bestrijden. Kijk maar naar mensen die gemodificeerd vasten promoten, de ‘oermens’ manier van eten, of zelfs een veganistisch/plant-based dieet – die allemaal heel verschillende voedingsgedragingen promoten.

Dus, hoe ziet een ontstekingsremmend dieet eruit? Het eenvoudige antwoord is een dieet dat rijk is aan kleur, smaken en variatie. Als je hier iets dieper op ingaat, zou het eruit zien als een dieet dat regelmatig de hierboven besproken gunstige voedingsstoffen opneemt, en ervoor zorgt dat je aan al je macro- en micronutriënten behoeften voldoet. Als een bepaald voedingsmiddel of voedselgroep wordt verwijderd, of dit nu is vanwege een intolerantie/allergie, afkeer of ethische keuze, is het van groot belang dat het individu deze voedingsstoffen uit een andere voedselbron haalt.

Ik hoop dat je dit stuk met evenveel plezier hebt gelezen als ik het heb geschreven, en dat je de oorzaken, metingen en voedingsprotocollen begrijpt die betrokken zijn bij het beheren van ontstekingen.

Geraadpleegde bronnen:

• Asquith, M., & Powrie, F. (2010). An innately dangerous balancing act: intestinal homeostasis, inflammation, and colitis-associated cancer. Journal of Experimental Medicine, 207(8), 1573-1577.
• Enwonwu, C. O., & Ritchie, C. S. (2007). Nutrition and inflammatory markers. The Journal of the American Dental Association, 138(1), 70-73.
• Sesso, H. D., Wang, L., Buring, J. E., Ridker, P. M., & Gaziano, J. M. (2007). Comparison of interleukin-6 and C-reactive protein for the risk of developing hypertension in women. Hypertension, 49(2), 304-310.
• Shivappa, N., Steck, S. E., Hurley, T. G., Hussey, J. R., & Hébert, J. R. (2014). Designing and developing a literature-derived, population-based dietary inflammatory index. Public health nutrition, 17(8), 1689-1696.
• https://sigmanutrition.com/wp-content/uploads/2020/04/Ep-329-Diet-and-Inflammation.pdf

Ook lezen:

Waarom Havermout Het Beste Ontbijt Is

African Horned Melon – De Kiwano hoornmeloen uit Afrika

De Pompelmoes: Geschiedenis, Herkomst, Gebruik In De Keuken + 3 Lekkere Recepten

Waterkers – De Pittige Waterplant Die Rijk Is Aan Vitaminen + 3 Lekkere Recepten

25 Potentieel Gevaarlijke E-nummers in Nederland

Veelgestelde vragen

Wat is het verschil tussen acute en chronische ontsteking?

Acute ontsteking is een normale, kortdurende reactie van het lichaam op schade of infectie. Chronische ontsteking daarentegen is een langdurige en schadelijke reactie die tot verdere gezondheidsproblemen kan leiden.

Welke voedingsmiddelen veroorzaken ontstekingen?

Voedingsmiddelen zoals suikerrijke dranken, sterk bewerkte voedingsmiddelen, geraffineerde koolhydraten en alcohol kunnen ontstekingen veroorzaken als ze regelmatig en in grote hoeveelheden worden geconsumeerd.

Wat zijn enkele anti-inflammatoire voedingsmiddelen?

Anti-inflammatoire voedingsmiddelen omvatten voedingsmiddelen rijk aan omega-3 vetzuren, fytochemicaliën, enkelvoudig onverzadigde vetzuren, peulvruchten, bonen, groenten, groene thee, kurkuma, knoflook en gember.

Slaap zit in ons DNA en we hebben een bepaalde hoeveelheid nodig om zowel intern als extern goed te functioneren.

De hoeveelheid kwalitatieve slaap die we krijgen, bepaalt hoe we dagelijks presteren. We kennen allemaal die dagen waarop we niet genoeg hebben geslapen: het overhemd zit achterstevoren, je kunt je autosleutels niet vinden, je rijdt naar je werk in plaats van naar de sportschool… de lijst gaat maar door.

Dus, wat is de juiste hoeveelheid slaap?

In dit artikel zal ik enkele voorbeelden en tips bespreken om te bepalen wat werkt voor de gemiddelde actieve persoon. Ik zal ook de beste praktijken benadrukken om elke dag te volgen, zodat je de beste kans hebt op een goede nachtrust.

Ga lekker zitten en probeer wakker te blijven!

Wat is Slaap?

Om te beginnen, wat is slaap? Slaap is een natuurlijke staat van geest en bewustzijn. Onze lichamen gaan in een vrijwillige staat van ontspanning met weinig spieractiviteit, behalve de Rapid Eye Movement (REM), beter bekend als de droomstaat.

Tijdens de slaap bevinden de meeste lichaamssystemen zich in een anabole staat, wat helpt bij het herstel en de verjonging van het immuunsysteem, zenuwstelsel, skelet- en spierstelsel.

Dit is een van de redenen waarom slaap zo belangrijk is. Te weinig slaap kan een negatief effect hebben op je prestaties, productiviteit, besluitvorming en mentale en fysieke gezondheid.

Onderzoek heeft aangetoond dat we voor een gezonde levensstijl moeten streven naar 6 tot 8 uur slaap per nacht. We hebben allemaal een interne klok die ons herinnert aan de noodzaak van vernieuwing – en om dat te bereiken, moeten we slapen. We zijn allemaal geprogrammeerd om ‘s nachts of in een donkere ruimte te slapen.

Ideaal gezien moeten we slapen in een ruimte zonder afleidingen, die de geest en het lichaam laat ontspannen. Mijn vorige Personal Trainer gaf nuttige tips voor een goede nachtrust, zoals ervoor zorgen dat er geen licht is, alle schermen uitzetten (zoals tv’s en telefoons), de gordijnen dichtdoen en vermijden om in bed te lezen.

Dagelijkse Routine en Ontspanning

Het creëren van een dagelijkse oefenroutine helpt je ook beter te slapen. Het vermindert de symptomen van slaapapneu (een slaapstoornis waarbij de ademhaling stopt en begint) en slapeloosheid (een slaapstoornis waarbij je moeite hebt om in slaap te vallen of in slaap te blijven). Hoe meer je regelmatig sport, hoe groter de kans dat je diep en herstellend kunt slapen.

Het wordt aanbevolen om je dagelijkse oefenroutine elke dag op hetzelfde tijdstip uit te voeren en minstens 3 uur voordat je naar bed gaat. Dat gezegd hebbende, het kost tijd om een regelmatig en gezond slaappatroon op te bouwen – wees dus niet teleurgesteld als het niet meteen gebeurt. Zoals met alles, kost het veranderen van je levensstijl tijd om de vruchten van je arbeid te zien.

Sommigen van ons merken vaak dat we niet kunnen slapen door gebeurtenissen die zich gedurende de dag hebben opgestapeld. Een opeenstapeling van stress, zorgen of boosheid kan het heel moeilijk maken om te slapen.

Tijd vrijmaken om te ontspannen en je geest leeg te maken zal je slaaptoestand bevorderen. Het vinden van rituelen en ontspanningstechnieken – zoals een bad, een app die je helpt in slaap te vallen, of het luisteren naar een audioboek – zal je helpen sneller in slaap te vallen en langer te slapen.

Er zijn andere hulpmiddelen om je te helpen in slaap te vallen, het is gewoon een kwestie van het vinden van wat bij jou past. Voor mij is het een ademhalingstechniek die mijn lichaam helpt ontspannen. Ademhalen vanuit je buik in plaats van je borst kan ontspanning in je lichaam teweegbrengen, je hartslag, bloeddruk en stressniveaus verlagen – wat allemaal helpt om in slaap te vallen.

Eetgewoonten en Slaap

Je eetgewoonten overdag bepalen ook hoe goed je ‘s nachts slaapt. Onderzoek toont aan dat bepaalde voedingsmiddelen en dranken de slaap kunnen verstoren; cafeïne is zo’n drankje, omdat het je hersenen tot 12 uur na consumptie kan stimuleren. Verminder of beperk indien mogelijk je cafeïne-inname. Ook het consumeren van grote hoeveelheden alcohol moet worden verminderd om een goede nachtrust te bevorderen.

Vermijd grote maaltijden ‘s avonds, vooral pittig en zuur voedsel, omdat deze maagproblemen en brandend maagzuur kunnen veroorzaken. En als je net als ik ‘s nachts naar het toilet moet, probeer dan je vochtinname te verminderen, zodat je niet midden in de nacht door je blaas wordt onderbroken. Andere voedingsmiddelen die je moet vermijden zijn suiker en geraffineerde koolhydraten zoals wit brood, pasta en witte rijst.

De Effecten van Slaapgebrek

Slaapgebrek, hoewel gezien als een grote vaardigheid in het leger en bepaalde sportactiviteiten zoals zeilen, is niet iets dat de gemiddelde Nederlander zou moeten doorstaan. Soms kunnen we het echter niet vermijden; de belangrijkste boosdoeners zijn ouderschap of grote stress.

Als ouder, wanneer je voor kleintjes zorgt die hun eigen en frequente interne klok hebben, kan het oefenen van goede slaappatronen met je kinderen je eigen patroon verstoren. Je zult merken dat je slaappatroon kort is, maar je kunt ook merken dat deze korte perioden van slaap (tussen 10 en 30 minuten) vrij diep en energiek kunnen zijn (ook wel bekend als een powernap).

Probeer te slapen wanneer je kleintjes slapen – en onthoud, hun slaappatronen zullen verbeteren naarmate ze ouder worden!

Conclusie

Kortom, een goede nachtrust zal je ten goede komen voor de activiteiten van de volgende dag en je lichaam laten functioneren zoals het hoort. De uitdrukking ‘geslapen als een roos’ is iets waar we elke keer naar moeten streven als we naar bed gaan.

Ook lezen:

Burn-out – Mijn Zelf Heeft Een Pauze Nodig – De 12 Fasen Waar Je Doorheen Moet

5 Manieren om een Gezonde Hoofdhuid te Behouden met Huismiddeltjes

Zelfzorg Op Recept 3x Duurder

Intermittent Fasting Versus Calorieën Tellen: Wat Is Het Beste Voor Gewichtsverlies?

Hoeveel Water Moet Ik Drinken Op Een Dag?

Veelgestelde vragen

Wat is de ideale hoeveelheid slaap per nacht?

De ideale hoeveelheid slaap varieert per persoon, maar gemiddeld hebben volwassenen tussen de 7 en 9 uur slaap per nacht nodig om optimaal te functioneren.

Hoe kan ik mijn slaappatroon verbeteren?

Je kunt je slaappatroon verbeteren door regelmatige oefening, een ontspanningsroutine voor het slapengaan en het vermijden van cafeïne en grote maaltijden vlak voor het slapengaan.

Welke voedingsmiddelen moet ik vermijden voor een betere nachtrust?

Vermijd cafeïne, grote maaltijden, pittig en zuur voedsel, suiker en geraffineerde koolhydraten zoals wit brood, pasta en witte rijst om een betere nachtrust te bevorderen.

Dit onderzoek suggereert dat IL-11 niet alleen een rol speelt bij ziektes die verband houden met ouderdom, maar ook bij het algemene verouderingsproces. Door de productie van IL-11 te verminderen of te blokkeren, kan mogelijk de levensduur verlengd worden. Dit opent nieuwe wegen voor behandelingen gericht op veroudering en aanverwante ziektes bij mensen.

Hoe IL-11 Ons Lichaam Beïnvloedt

Bij het ouder worden neemt de hoeveelheid IL-11 in verschillende weefsels en celtypen toe. Dit eiwit activeert een reeks signaalroutes in het lichaam, zoals ERK (extracellulaire signaal gereguleerde kinase), AMPK (AMP-geactiveerde proteïne kinase) en mTORC1 (mechanistic target of rapamycin complex 1). Deze routes zijn cruciaal voor de stofwisseling en verouderingsprocessen. Een overmatige activatie van deze routes door IL-11 leidt tot stofwisselingsproblemen, meervoudige ziektes en kwetsbaarheid.

Door IL-11 te blokkeren, worden deze schadelijke routes minder actief. Dit resulteert in een betere stofwisseling en een afname van verouderingsverschijnselen. De spiermassa en kracht van muizen namen toe, hun lichaamstemperatuur bleef beter gereguleerd, en hun lichaamsvet nam af. Deze bevindingen benadrukken hoe belangrijk IL-11 is bij veroudering en hoe het blokkeren ervan positieve effecten kan hebben.

Praktische Toepassingen: Van Muizen naar Mensen

Momenteel worden behandelingen met anti-IL-11 getest voor fibrotische longaandoeningen bij mensen, (fibrotic verwijst naar de vorming van overtollig bindweefsel (fibrose) in een orgaan of weefsel als reactie op schade of ziekte). Dit onderzoek laat zien dat dergelijke behandelingen ook verouderingsverschijnselen kunnen tegengaan en de levensduur kunnen verlengen. Het is mogelijk dat mensen die deze therapie ondergaan niet alleen verbetering van hun longziekte zullen zien, maar ook minder snel ouder worden en langer gezond blijven.

Hoewel het onderzoek nog in een vroeg stadium verkeert, zijn de resultaten veelbelovend. Ze wijzen erop dat IL-11-remming een breed scala aan veroudering gerelateerde aandoeningen kan beïnvloeden, van diabetes en hartziekten tot spierverlies en algemene kwetsbaarheid. Dit kan een revolutie teweegbrengen in de manier waarop we veroudering en ouderdomsziekten behandelen.

De Volgende Stappen: Meer Onderzoek Nodig

Hoewel de resultaten indrukwekkend zijn, is er nog veel werk te doen voordat anti-IL-11-behandelingen beschikbaar zijn voor verouderingsproblemen bij mensen. Verdere studies zijn nodig om te begrijpen hoe deze behandelingen werken en welke bijwerkingen ze kunnen hebben. Daarnaast moet onderzocht worden hoe lang en op welke manier de behandelingen het beste kunnen worden toegediend.

Wetenschappers zijn optimistisch dat de remming van IL-11 een veelbelovende nieuwe weg is in de strijd tegen veroudering. Het doel is nu om deze bevindingen te vertalen naar effectieve therapieën die de gezondheid en levensduur van mensen wereldwijd kunnen verbeteren. Dit onderzoek markeert een belangrijke stap naar een toekomst waarin veroudering kan worden vertraagd en mensen langer gezond kunnen leven.

Geraadpleegde bronnen:

• https://www.nature.com/articles/s41586-024-07701-9 | Inhibition of IL-11 signalling extends mammalian healthspan and lifespan

Ook lezen:

Obese veertigers die roken leven 13,5 jaar korter

Hoe Het Internet Het Kritisch Denkvermogen Voorgoed Vernietigde

Niets Is Er Zo Mysterieus Als Het Vrouwelijke Orgasme: Toch Laten Radicale Experimenten Een Glimp Zien

De Ontbrekende Pagina 25 van het CIA Gateway Rapport: Wat We Nu Weten

8 Meest Schrikbarende Conserveringsmiddelen In Make-up

Veelgestelde vragen

Wat is IL-11 en wat doet het in het lichaam?

IL-11 is een pro-inflammatoir cytokine dat ontstekingen veroorzaakt en bijdraagt aan veroudering en ziektes door het activeren van schadelijke signaalroutes in het lichaam.

Hoe beïnvloedt IL-11 de veroudering van muizen?

Door IL-11 te blokkeren, verbeterden de stofwisseling en spierfunctie van oude muizen, verminderden tekenen van veroudering, en leefden ze gemiddeld 24,9% langer.

Wat zijn de mogelijke toepassingen van deze ontdekking voor mensen?

Behandelingen met anti-IL-11 kunnen mogelijk verouderingsverschijnselen tegengaan, de levensduur verlengen, en ziekten zoals diabetes en hartziekten beïnvloeden.

Er zou enige wetenschap kunnen schuilen achter het eeuwenoude advies om je vitamines te nemen.

Voor mensen van 65 jaar en ouder kan het dagelijks innemen van een multivitamine de cognitieve veroudering aanzienlijk vertragen, zo blijkt uit een recent onderzoek.

De bevindingen van het onderzoek bieden enig bewijs voor een potentiële, kosteneffectieve optie met minimale bijwerkingen om de hersenfuncties te behouden naarmate we ouder worden.

Een eenvoudige strategie voor cognitieve bescherming

“Naarmate we ouder worden, ervaren we allemaal veranderingen in onze cognitieve functies,” zei Laura Baker, de hoofdonderzoeker van de studie en professor geriatrische geneeskunde aan de Wake Forest University School of Medicine. Het onderzoek, zei ze, “is echt belangrijk omdat het laat zien dat er een zeer toegankelijke strategie kan zijn die we allemaal kunnen gebruiken om onszelf enige bescherming te bieden tegen cognitieve achteruitgang.”

In het experiment werden meer dan 2000 individuen verdeeld in vier groepen op basis van welke pil ze dagelijks zouden innemen gedurende drie jaar: alleen een multivitamine, een multivitamine en cacao-extract, alleen cacao-extract, of een placebopil. De onderzoekers includeerden cacao-extract in de studie omdat eerdere studies milde cognitieve verbeteringen hebben aangetoond door het consumeren van cacao-extract, wat vaak voorkomt in pure chocolade.

Resultaten en implicaties van de studie

Elk jaar namen de onderzoekers een reeks cognitieve tests af via de telefoon bij de deelnemers aan het experiment. Sommige van de tests omvatten het vragen aan deelnemers om een verhaal na te vertellen nadat ze het hadden gehoord of om zoveel mogelijk dieren op te noemen in één minuut. In wezen testten ze hoe efficiënt proefpersonen in staat waren om door hun “mentale archiefkast” te zoeken, zei Baker.

“We keken naar veel aandachts- en organisatorische planningsvaardigheden, maar ook naar korte-termijn- en lange-termijn geheugens.”

De onderzoekers ontdekten dat het multivitamine supplement – in dit geval de vrij verkrijgbare Centrum Silver – de snelheid van leeftijdsgebonden cognitieve achteruitgang met 60% vertraagde, met cognitieve testscores die gelijk waren aan die van iemand die bijna twee jaar jonger was, vergeleken met de placebogroep. Haleon, het gezondheidszorgbedrijf dat Centrum Silver produceert, financierde of beïnvloedde dit onderzoek niet, maar leverde wel de supplementen, volgens de auteurs van het onderzoek. De pillen kosten doorgaans rond de 20 euro per flesje.

Bijzondere voordelen voor mensen met hart- en vaatziekten

De multivitaminen waren bijzonder gunstig voor de cognitie bij mensen met hart- en vaatziekten, die een goed gedocumenteerde link hebben met vroegtijdige Alzheimer en andere vormen van dementie die de cognitieve achteruitgang versnellen. Het cacao-extract, daarentegen, had geen invloed op de cognitieve functie tijdens de studie.

“Het is een zeer zorgvuldig uitgevoerd, nauwkeurig onderzoek,” zei David Smith, een professor aan de Universiteit van Oxford die niet betrokken was bij het onderzoek. “Het is moeilijk om een andere verklaring voor de resultaten te vinden dan het feit dat deze mensen multivitaminen slikten.”

Voorzichtigheid en verder onderzoek nodig

Echter, experts – waaronder Baker – zijn nog niet klaar om dagelijks multivitaminen officieel aan te bevelen om leeftijdsgebonden cognitieve achteruitgang te verminderen. Baker is terughoudend deels omdat de onderzoekspopulatie niet representatief is voor de meeste ouderen; bijna 90% van de deelnemers was wit en had geen ernstige ziekten voorafgaand aan de studie.

“We moeten nog steeds voorzichtig blijven, aangezien [de studie] moet worden herhaald in een diverse steekproef en we moeten ook uitzoeken wat precies in de supplementen leidt tot de potentiële voordelen,” zei Percy Griffin, de directeur wetenschappelijke betrokkenheid bij de Alzheimer’s Association, die geen deel uitmaakte van de studie. “Het is een opwindend begin, maar er moet meer werk worden verricht.”

Gezonde leefstijl boven alles

Bovendien benadrukte Baker het belang van een gezond dieet en lichaamsbeweging, in plaats van te proberen multivitaminen te gebruiken als een “wonderpil” om cognitieve achteruitgang te voorkomen naarmate we ouder worden.

“Het is zo’n verschrikkelijke misdaad om het deel van jezelf te verliezen dat jou jou maakt,” zei Baker. “Als iedereen elke dag één besluit zou nemen om iets te doen om de gezondheid van hun lichaam te beschermen, zouden we allemaal in een heel andere situatie zijn.”

Ook lezen:

10 Voedingsmiddelen Die Rijk Zijn Aan Magnesium

De Verrassende Voordelen van Creatine voor Je Hersenen: Wat Je Moet Weten

Vitamine B12 (hydroxocobalamine)

Magnesium en calcium: een bijzondere combinatie

Gamma-aminoboterzuur GABA: Essentiële Neurotransmitter – Gebruik en Risico’s

Veelgestelde Vragen

Wat zijn de voordelen van multivitaminen voor ouderen?

Dagelijks gebruik van multivitaminen kan cognitieve achteruitgang vertragen en de hersenfunctie verbeteren, vooral bij ouderen boven de 65 jaar.

Hoe werken multivitaminen om cognitieve achteruitgang te verminderen?

Multivitaminen voorzien het lichaam van essentiële voedingsstoffen die belangrijk zijn voor het behoud van hersenfunctie en cognitieve gezondheid.

Zijn multivitaminen veilig voor dagelijks gebruik?

Ja, multivitaminen zijn over het algemeen veilig voor dagelijks gebruik, maar het is belangrijk om de aanbevolen dosering niet te overschrijden.

Hebben multivitaminen bijwerkingen?

Bijwerkingen van multivitaminen zijn zeldzaam, maar kunnen maagklachten of allergische reacties omvatten. Raadpleeg een arts bij twijfel.

Wat is het effect van cacao-extract op de hersenen?

Cacao-extract heeft in eerdere studies milde cognitieve verbeteringen aangetoond, maar had in deze specifieke studie geen significante invloed op de hersenfunctie.

Veel mensen met type 2 diabetes hebben te maken met een slechte bloedspikerregulatie, overgewicht en andere gezondheidsproblemen. Een koolhydraatarm dieet kan hier verandering in brengen.

Maar wat houdt een keto-dieet nu precies in, wat zijn de voordelen en waar moet je op letten? In deze uitgebreide blogartikel nemen we je mee in de wereld van het ketogeen dieet voor type 2 diabetes.

Alvast 5 van de belangrijkste punten

Wat is een keto-dieet?

Een keto-dieet, ofwel een ketogeen dieet, is een voedingspatroon dat heel koolhydraatarm en vetrijk is. Door de beperkte koolhydraten kan het lichaam niet voldoende glucose aanmaken voor energie en schakelt het over op de verbranding van vetten, een proces genaamd ketose.

Bij een typisch keto-dieet bestaat 70-80% van de calorische inname uit vetten, 15-25% uit eiwitten en slechts 5-10% uit koolhydraten. Dit is een drastische verandering vergeleken met de doorsnee westerse voeding die rijk is aan koolhydraten.

Hoe werkt een keto-dieet bij diabetes?

Bij type 2 diabetes is er sprake van insulineresistentie, waardoor de bloedsuikerspiegel blijft stijgen. De beperkte koolhydraten in een keto-dieet zorgen ervoor dat er minder glucose in het bloed komt. Dit vermindert de behoefte aan insuline en kan de bloedsuikerspiegel stabiliseren.

Daarnaast gaat een keto-dieet vaak gepaard met gewichtsverlies, wat de insulinegevoeligheid kan verbeteren. Ook de verminderde vetopslag rond de buik heeft een gunstig effect op de bloedsuikerregulatie en het risico op hart- en vaatziekten.

Resultaten uit onderzoeken

Verschillende studies hebben de effecten van een keto-dieet op type 2 diabetes onderzocht. Een onderzoek uit 2005 liet zien dat het gemiddelde HbA1c-gehalte (een maat voor de bloedsuikerspiegel) bij deelnemers daalde van 7,5% naar 6,3% na 16 weken keto-dieet. Bij 90% van de deelnemers verbeterde de bloedsuikerspiegel.

Een vergelijkend onderzoek uit 2012 toonde aan dat een keto-dieet effectiever was voor gewichtsverlies en het verlagen van HbA1c dan een caloriebeperkt dieet bij mensen met obesitas en diabetes type 2.

Wat mag en wat mag niet op een keto-dieet?

Op een keto-dieet zijn de toegestane voedingsmiddelen over het algemeen vetrijk en koolhydraatarm, zoals:

• Vette vis en zeevruchten
• Vlees zoals biefstuk, kip en eieren
• Kazen, roomboter en olijfolie
• Noten, zaden en avocado’s
• Groene bladgroenten zoals sla en broccoli

Voedingsmiddelen die beperkt of vermeden moeten worden vanwege hun hoge koolhydraatgehalte zijn onder meer:

• Brood, pasta, rijst en andere graanproducten
• Fruit en vruchtensappen
• Melk, yoghurt en kwark
• Bieren, wijnen en frisdranken
• Snoep, gebak en koekjes

Voordelen van een keto-dieet bij diabetes

Naast de verbetering van de bloedsuikerspiegel en mogelijke medicatievermindering, kan een keto-dieet bij diabetes nog andere voordelen bieden:

• Gewichtsverlies, vooral buikvet
• Verlaging van triglyceriden en stijging van het ‘goede’ HDL-cholesterol
• Afname van ontstekingswaarden in het bloed
• Mogelijk positieve effecten op hart- en vaatziekten

Het gewichtsverlies en de afname van buikomvang kunnen de insulinegevoeligheid verder verbeteren. Hierdoor kan de bloedsuikerspiegel nog beter onder controle komen.

Mogelijke nadelen en risico’s

Een ketogeen dieet brengt ook enkele nadelen en risico’s met zich mee waar je rekening mee moet houden:

• Bijwerkingen in de beginfase zoals hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid en duizeligheid. Dit wordt de ‘keto-griep’ genoemd en gaat meestal na een paar weken over.
• Risico op uitdroging door de verhoogde uitscheiding van water en elektrolyten als gevolg van de ketose.
• Een hoger niveau van ketonlichamen in het bloed kan leiden tot ketoacidose, een mogelijk levensbedreigende aandoening die vooral voorkomt bij type 1 diabetes.
• Verminderde opname van vezels, vitaminen en mineralen door het beperkte aanbod van groenten, fruit en graanproducten in de voeding.
• Verhoogd risico op nierstenen en botontkalking vanwege de hoge belasting van de nieren met afvalstoffen uit de verbranding van vetten.

Het is belangrijk om bij het volgen van een keto-dieet voldoende te drinken, voedingssupplementen te gebruiken waar nodig en onder medische begeleiding te staan. Met name diabetespatiënten die medicatie gebruiken, moeten nauwlettend in de gaten worden gehouden om hypoglykemie (een te lage bloedsuikerspiegel) te voorkomen.

Tips voor succesvol keto-dieet bij diabetes

Om de kans op succes met een ketogeen dieet bij diabetes te vergroten, kunnen de volgende tips helpen:

• Bereid je goed voor door je uitgebreid te informeren over het dieet en de bijbehorende leefstijl.
• Betrek je (huis)arts en eventuele diëtist hier nauw bij om een veilig en effectief plan op te stellen.
• Begin geleidelijk met het verlagen van de koolhydraatinname om de ‘keto-griep’ zoveel mogelijk te beperken.
• Drink voldoende water en gebruik eventueel elektrolyten-supplementen om uitdroging tegen te gaan.
• Meet je bloedsuikerwaarden en ketonniveaus regelmatig om hypoglykemie en ketoacidose te voorkomen.
• Zorg voor voldoende vezels en supplementen om eventuele tekorten tegen te gaan.

“Dankzij het keto-dieet heb ik mijn diabetes eindelijk onder controle gekregen. Ik heb geen medicijnen meer nodig en voel me energieker dan ooit.” – Linda, 53 jaar

Andere voedingspatronen voor diabetes

Hoewel een keto-dieet veelbelovend lijkt voor type 2 diabetes, zijn er ook andere gezonde voedingspatronen die een positief effect kunnen hebben op de bloedsuikerspiegel en gewichtsbeheersing:

• Een mediterraan dieet rijk aan gezonde vetten, groenten, peulvruchten en vis
• Een plantaardig, vezelrijk dieet met een lage glycemische index
• Een dieet met veel eiwitten en gezonde vetten, met gematigde koolhydraatinname

Het is aan te raden om in overleg met je (huis)arts of diëtist te bekijken welk voedingspatroon het beste bij je persoonlijke situatie en voorkeuren past om zo optimale resultaten te behalen.

Conclusie

Een keto-dieet blijkt een krachtig hulpmiddel te zijn voor het verbeteren van de bloedsuikerregulatie en het verminderen van medicatiegebruik bij mensen met type 2 diabetes. Door de sterk beperkte inname van koolhydraten zorgt dit dieet voor een verlaging van de bloedsuikerspiegel.

Daarnaast kan het leiden tot gewichtsverlies, een betere cholesterolhuishouding en mogelijk zelfs een lager risico op hart- en vaatziekten. Onder medische begeleiding en met de juiste voorzorgsmaatregelen is een keto-dieet voor velen met diabetes een veelbelovende optie.

Boeken Aanbeveling

Klik voor prijs bij Bol

Klik voor prijs bij Bol

Geraadpleegde bronnen:

• A low-carbohydrate, ketogenic diet to treat type 2 diabetes – Onderzoek uit 2005 naar de effecten van een keto-dieet op diabetes type 2
• Effect of low-calorie versus low-carbohydrate ketogenic diet in type 2 diabetes – Vergelijkend onderzoek uit 2012 naar keto-dieet vs. caloriebeperkt dieet bij diabetes
• The Effects of a Low Calorie Ketogenic Diet on Glycaemic Control Variables in Hyperinsulinemic Overweight/Obese Females – Onderzoek uit 2020 naar effecten van keto-dieet op bloedsuikerregulatie bij vrouwen met overgewicht en insulineresistentie
• Eating Patterns for Type 2 Diabetes – Overzicht van verschillende gezonde voedingspatronen voor diabetes type 2 van de American Diabetes Association
• Richtlijnen voor gezonde eetgewoonten bij een keto-dieet – Praktische adviezen van het Voedingscentrum voor een verantwoord keto-dieet

Veelgestelde vragen

Kan een keto-dieet diabetes type 1 ook helpen behandelen?

Een keto-dieet kan mogelijk ook gunstige effecten hebben bij type 1 diabetes, maar hiervoor is nog meer onderzoek nodig. Diabetespatiënten die insuline gebruiken, lopen een hoger risico op ketoacidose en moeten daarom extra voorzichtig zijn met dit dieet en het nauwlettend laten monitoren.

Hoe lang kan ik een keto-dieet volhouden?

Een keto-dieet is bedoeld als een langdurig voedingspatroon en geen kortdurende crash-diet. Als je de inname van koolhydraten zo laag houdt, kun je het in principe blijven volhouden. Wel is het verstandig om na een periode van strikte ketose meer gezonde koolhydraten als groenten toe te voegen.

Is een keto-dieet geschikt voor iedereen met diabetes?

Nee, een keto-dieet is niet voor iedereen met diabetes geschikt. Het is belangrijk om eerst met je (huis)arts te overleggen of dit voedingspatroon veilig voor jou is. Bij bepaalde aandoeningen zoals nierfalen of leverziekte wordt het keto-dieet afgeraden. Ook zwangere vrouwen en kinderen met diabetes moeten het keto-dieet vermijden.

Kan ik na verloop van tijd weer meer koolhydraten eten?

Ja, dat is mogelijk. Eenmaal op een gezond gewicht aangekomen en met een stabiele bloedsuikerspiegel, kun je geleidelijk de hoeveelheid koolhydraten opvoeren. Blijf wel de nadruk leggen op vezelrijke koolhydraten zoals volkorengranen, peulvruchten en veel groenten. En monitor je bloedsuikerwaarden zorgvuldig om te zien hoe je lichaam reageert.

Hoe bereid ik me het beste voor op een keto-dieet?

Neem de tijd om je goed in te lezen over het keto-dieet en probeer alvast meer vet- en eiwitrijke maaltijden te eten. Schaf handige voedingsmiddelen als noten, kaas en vette vis aan. Verwijder alle onnodige koolhydraatbronnen zoals snoep, frisdrank en wit brood uit je voorraadkast. En praat het plan uitgebreid door met je dokter of diëtist.

De resultaten suggereren dat blootstelling aan deze chemische stof verband kan houden met verhoogde oxidatieve stress en mogelijke nadelige gevolgen voor de voortplanting. Dit roept nieuwe vragen op over de veiligheid van glyfosaat dat wereldwijd veel wordt gebruikt in de landbouw en zelfs in stedelijke gebieden.

De bevindingen, gepubliceerd in het tijdschrift Science Direct, tonen aan dat glyfosaat vier keer hogere niveaus bereikte in het sperma vergeleken met het bloed van de deelnemers. (link naar het onderzoek)

Onderzoekers vonden ook een sterke positieve correlatie tussen de aanwezigheid van glyfosaat en markers voor oxidatieve stress, wat kan wijzen op DNA-schade en een verhoogd risico op onvruchtbaarheid.

Alvast 5 van de belangrijkste punten

Onderzoekers vinden glyfosaat in sperma

Het onderzoek, uitgevoerd door een team van de Universiteit van Auvers-sur-Oise in Frankrijk, analyseerde sperma- en bloedmonsters van 128 mannen met vruchtbaarheidsproblemen. Glyfosaat, het actieve bestanddeel in veel onkruidbestrijdingsmiddelen zoals Roundup, werd aangetroffen in de spermamonsters van 73 van deze mannen.

Wat nog opmerkelijker was, was dat de concentraties glyfosaat in het sperma vier keer hoger waren dan in het bloed. Dit suggereert dat glyfosaat zich mogelijk ophoopt in de voortplantingsorganen, met mogelijke gevolgen voor de vruchtbaarheid en de ontwikkeling van het nageslacht.

Verband met oxidatieve stress

Naast de aanwezigheid van glyfosaat onderzochten de wetenschappers ook markers voor oxidatieve stress, een proces waarbij schadelijke vrije radicalen cellen en DNA kunnen beschadigen. Ze ontdekten een sterke positieve correlatie tussen glyfosaat concentraties en niveaus van de oxidatieve stress-marker 8-OHdG, die geassocieerd wordt met DNA-schade.

Mannen met aantoonbare glyfosaatspiegels in zowel bloed als sperma vertoonden bovendien significant hogere niveaus van andere oxidatieve stress-markers zoals total oxidant status (TOS), oxidative stress index (OSI) en malondialdehyde (MDA). Deze bevindingen suggereren dat glyfosaat mogelijk bijdraagt aan verhoogde oxidatieve stress in het lichaam.

Beroep en levensstijl zijn risicofactoren

Bij de analyse van verschillende beroepen en levensstijlfactoren ontdekten de onderzoekers dat werknemers in de landbouw de hoogste glyfosaatconcentraties in hun sperma hadden. Bij maar liefst 96 procent van de boeren in het onderzoek werd glyfosaat aangetroffen, hoewel sommigen slechts lage niveaus vertoonden.

Opvallend genoeg hadden ook hoveniers en rokers over het algemeen veel hogere glyfosaatspiegels dan respectievelijk andere beroepsgroepen en niet-rokers. De consumptie van biologische producten leek daarentegen geen duidelijk effect te hebben op de concentraties.

Zorgen om veiligheid en voortplanting

Hoewel het onderzoek geen significante verschillen in spermaconcentratie, motiliteit of morfologie vond tussen mannen met en zonder aantoonbare glyfosaatspiegels, roepen de bevindingen vragen op over de mogelijke gevolgen voor de voortplanting op de langere termijn.

De auteurs schrijven dat de resultaten suggereren dat glyfosaat “bijzonder gevaarlijk” kan zijn voor de voortplanting, en zij bevelen aan dat regelgevende instanties het “voorzorgsbeginsel” toepassen totdat er meer onderzoek is gedaan naar de reproductieve toxiciteit van de stof.

Reacties van belanghebbenden

De bevindingen hebben reacties uitgelokt van zowel milieuorganisaties als de chemische industrie. Greenpeace Frankrijk noemde de studie “verontrustend” en riep op tot een verbod op glyfosaat, terwijl Bayer, één van de grootste producenten van glyfosaat, de resultaten bekritiseerde als “misleidend”.

Bayer benadrukte dat de gedetecteerde concentraties ver onder de dagelijkse blootstellingslimieten liggen die worden aanbevolen door regelgevende instanties zoals de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Desalniettemin roept de studie nieuwe vragen op over de langetermijngevolgen van glyfosaatblootstelling, vooral gezien de recente verlenging van de toelating van de stof in de EU tot 2034.

Pleidooi voor verder onderzoek

Gezien de potentiële implicaties van deze baanbrekende bevindingen voor de menselijke voortplanting en gezondheid, pleiten de onderzoekers voor meer en diepgaander onderzoek naar de veiligheid van glyfosaat en andere chemicaliën die wijdverspreid worden gebruikt.

Hoewel de huidige studie zich richtte op een specifieke groep mannen met vruchtbaarheidsproblemen, roepen de resultaten vragen op over mogelijke risico’s voor de algemene bevolking. Langetermijnstudies met grotere en meer diverse groepen zijn nodig om de gevolgen van chronische blootstelling aan lage doses glyfosaat beter te begrijpen.

Conclusie

Dit Franse onderzoek heeft voor het eerst de aanwezigheid van het omstreden onkruidbestrijdingsmiddel glyfosaat aangetoond in menselijk sperma. De verhoogde oxidatieve stress die werd waargenomen bij mannen met glyfosaat in hun sperma, suggereert mogelijke nadelige effecten op de voortplanting.

Hoewel er nog veel vragen onbeantwoord blijven over de precieze gevolgen en mechanismen, roept de studie bezorgdheid op over de wijdverspreide blootstelling aan deze chemische stof. Verder onderzoek is essentieel om te bepalen of strengere regulering van glyfosaat nodig is om de gezondheid van de mens en het milieu beter te beschermen.

Geraadpleegde bronnen:

• Glyphosate presence in human sperm: First report and positive correlation with oxidative stress in an infertile French population – De originele onderzoeksstudie gepubliceerd in Science Direct
• Franse onderzoekers ontdekken hoge concentraties gif in sperma: ‘Kan invloed hebben op vruchtbaarheid’ – Nieuwsartikel over de studie in het Algemeen Dagblad
• Bayer moet Amerikaan miljarden betalen wegens kanker na gebruik bestrijdingsmiddel Roundup – Achtergrondartikel over juridische kwesties rond Roundup
• Omstreden onkruidbestrijder glyfosaat mag toch nog tien jaar worden gebruikt – Nieuws over de verlenging van glyfosaattoelating in de EU
• EU governments renew glyphosate weedkiller for 5 more years – Standpunt van Greenpeace over de verlenging van glyfosaattoelating

Veelgestelde vragen

Wat is glyfosaat en waar wordt het voor gebruikt?

Glyfosaat is een breed-spectrum onkruidbestrijdingsmiddel dat wereldwijd veel wordt ingezet in de landbouw, maar ook in particuliere tuinen en openbare ruimtes. Het is het actieve bestanddeel in populaire producten zoals Roundup van Monsanto.

Waarom is glyfosaat omstreden?

Er zijn zorgen over mogelijke gezondheidsrisico’s van glyfosaat, waaronder een verhoogd risico op kanker en beschadiging van het reproductiesysteem. Desalniettemin is het middel nog steeds toegelaten in veel landen, waaronder de EU.

Wat was het doel van deze Franse studie?

De onderzoekers wilden voor het eerst testen of glyfosaat aanwezig is in menselijk sperma en of er een verband bestaat met oxidatieve stress, een risicofactor voor vruchtbaarheidsproblemen.

Wat waren de belangrijkste bevindingen?

Glyfosaat werd in hoge concentraties gevonden in het sperma van meer dan de helft van de onderzochte mannen met vruchtbaarheidsproblemen. Er was een sterke correlatie met oxidatieve stress-markers en DNA-schade.

Wat adviseren de onderzoekers op basis van deze resultaten?

De auteurs bevelen aan dat regelgevende instanties het voorzorgsbeginsel toepassen bij het gebruik van glyfosaat totdat er meer onderzoek is gedaan naar de mogelijke reproductieve toxiciteit van de stof.

Deze kleine keuzes kunnen grote gevolgen hebben voor je gezondheid en die van je toekomstige kinderen. Hoe? Door hun invloed op belangrijke hormonen zoals testosteron en de productie van sperma.

In dit artikel duiken we in de wereld van hormoonverstorende stoffen, de dalende vruchtbaarheidscijfers en wat je kunt doen om je gezondheid te beschermen.

Van de rol van testosteron en spermakwaliteit tot praktische lifestyle-aanpassingen, we geven je inzichten en tips om beter geïnformeerde keuzes te maken voor jezelf en je geliefden. Ben je klaar om meer te ontdekken over deze cruciale aspecten van gezondheid en vruchtbaarheid?

1. Wat Gebeurt Er Met De Testosteron Niveaus Van Mannen?

Testosteron is een belangrijk hormoon voor mannen. Het helpt bij de opbouw van spieren, zorgt voor sterke botten en houdt je libido op peil. Maar wist je dat de testosteronniveaus de laatste decennia aan het dalen zijn? Dit is zorgwekkend omdat het invloed heeft op zowel de lichamelijke als mentale gezondheid van mannen. Laten we eens kijken naar de historische trends, de bewijzen uit klinisch onderzoek en de mogelijke oorzaken van deze daling. Wat betekent dit eigenlijk voor de toekomst van mannen?

2. Hoe Belangrijk Is Testosteron?

Testosteron is cruciaal voor de gezondheid van mannen. Denk aan de veranderingen tijdens de puberteit: baardgroei, een diepere stem. Dat is allemaal dankzij testosteron. Maar het houdt niet op bij de puberteit. Dit hormoon helpt je spieren sterk te houden, zorgt voor stevige botten en een gezond libido. Het beïnvloedt zelfs je stemming en energieniveau. Een tekort kan leiden tot vermoeidheid, depressie en een hoger risico op hart- en vaatziekten. Je ziet, gezonde testosteronniveaus zijn echt belangrijk voor je algehele welzijn.

3. Waarom Dit Beide Partners Negatief Beïnvloedt

Lage testosteronniveaus raken niet alleen mannen zelf, maar ook hun partners. Testosteron is belangrijk voor het libido en seksuele prestaties. Een laag niveau kan zorgen voor spanningen en ontevredenheid in relaties. Daarnaast kunnen mannen zich vermoeid en prikkelbaar voelen, of zelfs depressief worden, wat de relatie nog meer onder druk zet. Het is belangrijk om te begrijpen hoe lage testosteronniveaus de levenskwaliteit van zowel mannen als hun partners kunnen beïnvloeden. Heb je ooit gemerkt hoe dit jouw relatie beïnvloedt?

4. Verband Tussen Testosteron En Sperma

Er is een ingewikkelde relatie tussen testosteron en sperma. Testosteron is nodig voor de productie van sperma, maar wist je dat testosteron vervangende therapie (TRT) de spermaproductie juist kan verminderen? Dit gebeurt omdat extern toegediend testosteron de natuurlijke productie door het lichaam onderdrukt. Daardoor wordt er minder sperma aangemaakt. Aan de andere kant kunnen lage natuurlijke testosteronniveaus ook zorgen voor minder en slechter sperma. Het is dus belangrijk om een goede balans te houden voor een gezonde vruchtbaarheid.

5. Statistieken Over Spermaconcentratie Door De Jaren Heen

Wist je dat de spermaconcentratie bij mannen de laatste decennia wereldwijd flink is gedaald? Een studie uit 2017 liet zien dat de gemiddelde spermaconcentratie sinds 1973 met ongeveer 50% is afgenomen. Dit geldt voor regio’s als Noord-Amerika, Europa, Australië en Nieuw-Zeeland. De oorzaken zijn complex en variëren, maar onderzoekers denken dat milieuvervuiling, lifestyle keuzes en hormoonverstorende stoffen hieraan bijdragen. Het is een zorgwekkende trend die aandacht nodig heeft.

Vruchtbaarheid Man – Supplement Verhogen Kwaliteit Sperma – Actief Foliumzuur (B11) Mannen – Sperma Pillen – Zink, Selenium, D3 en extracten – 1 maand

Klik voor prijs bij Bol

6. De Sociale Impact Van Lagere Vruchtbaarheid

Lagere vruchtbaarheid heeft grote sociale gevolgen. Het kan leiden tot vergrijzing van de bevolking, wat weer druk legt op de sociale zekerheid en de gezondheidszorg. Minder geboortes kunnen ook de economische groei en de arbeidsmarkt beïnvloeden. Voor individuele stellen kan het emotioneel zwaar zijn als ze moeite hebben om kinderen te krijgen. Samenlevingen moeten deze trend erkennen en strategieën ontwikkelen om de gevolgen van dalende vruchtbaarheid aan te pakken. Heb je er ooit bij stilgestaan hoe dit jouw gemeenschap beïnvloedt?

7. Chemicaliën Die Hormonen Veranderen

Chemicaliën zoals ftalaten en bisfenolen, die je vaak vindt in plastic verpakkingen en consumentenproducten, kunnen je hormonen verstoren. Deze stoffen, bekend als hormoonverstoorders, kunnen de productie en regulatie van hormonen zoals testosteron beïnvloeden. Onderzoek toont aan dat blootstelling aan deze chemicaliën tijdens belangrijke ontwikkelingsfasen, zoals de zwangerschap, langdurige hormonale en reproductieve problemen kan veroorzaken. Het is belangrijk om te weten waar deze chemicaliën in zitten en maatregelen te nemen om blootstelling te verminderen. Heb je ooit nagedacht over de invloed van deze chemicaliën op je gezondheid?

Lees ook:

• Chemische stof Bisfenol-A (PBA)
• De Bisfenol A Catastrofe sinds 1958
• Gebruik glazen babyflessen (Bisfenol A)
• Drinkwater In Plastic Flessen: De Voordelen En Nadelen Op Een Rij

8. Hoe Het Voedsel Van Een Moeder Haar Baby Beïnvloedt

Wat je als aanstaande moeder eet, heeft direct invloed op je baby. Voedsel dat verontreinigd is met hormoonverstorende chemicaliën kan via de placenta de baby bereiken en zijn hormonale ontwikkeling beïnvloeden. Onderzoek toont aan dat blootstelling aan chemicaliën zoals ftalaten en bisfenolen kan leiden tot afwijkingen in de geslachtsorganen en het endocriene systeem van de baby. Daarom is het belangrijk om tijdens de zwangerschap bewust te kiezen voor voedsel dat vrij is van schadelijke stoffen. Heb je al nagedacht over hoe je dieet je baby beïnvloedt?

9. Lifestyle Aanpassingen Om Toxiciteit Te Vermijden

Wil je minder toxische stoffen binnenkrijgen? Begin met biologische voeding om minder pesticiden binnen te krijgen. Bewaar eten in glazen of roestvrijstalen bakken in plaats van plastic. Gebruik natuurlijke schoonmaak- en verzorgingsproducten zonder schadelijke chemicaliën. Met deze simpele aanpassingen kun je de blootstelling aan schadelijke stoffen verminderen en je hormonale gezondheid verbeteren. Heb je al stappen ondernomen om je blootstelling aan toxines te verminderen?

10. Effectiviteit Van Omgekeerde Osmose Filters

Om je drinkwater schoner te maken, kun je een omgekeerde osmose filter gebruiken. Deze filters halen effectief verontreinigingen zoals zware metalen, pesticiden en hormoonverstorende chemicaliën uit het water. Hoewel omgekeerde osmose een van de beste manieren is om water te filteren, moet je ervoor zorgen dat het hele systeem, inclusief de opslagtank en leidingen, vrij is van plastic om extra vervuiling te voorkomen. Door te investeren in een goed omgekeerde osmose systeem, kun je de kwaliteit van je drinkwater aanzienlijk verbeteren.

11. Hoe Slechte Chemicaliën Gedrag Beïnvloeden

Chemische stoffen kunnen niet alleen je gezondheid, maar ook je gedrag veranderen. Studies tonen aan dat blootstelling aan hormoonverstorende chemicaliën tijdens de ontwikkeling kan leiden tot gedragsveranderingen zoals verminderd taalvermogen en atypisch spelgedrag. Deze stoffen kunnen de normale hersenontwikkeling verstoren, wat leidt tot langdurige cognitieve en gedragsproblemen. Het is belangrijk om de blootstelling aan schadelijke chemicaliën te beperken om de ontwikkeling en het welzijn van kinderen te beschermen.

12. Reproductief Succes Van Mannen En Vrouwen Naarmate Ze Ouder Worden

De vruchtbaarheid van mannen en vrouwen neemt af naarmate ze ouder worden, maar dit gebeurt sneller bij vrouwen. Na hun 35e daalt de vruchtbaarheid van vrouwen aanzienlijk, terwijl mannen een geleidelijke afname in spermakwaliteit en testosteronniveaus ervaren. Deze veranderingen kunnen het moeilijker maken om zwanger te worden en de kans op complicaties tijdens de zwangerschap verhogen. Voor stellen die een gezin willen stichten, is het belangrijk om zich bewust te zijn van deze leeftijdsgebonden veranderingen en tijdig advies over vruchtbaarheidsopties in te winnen.

13. De Toekomst Van Vruchtbaarheid Voor De Mensheid

De toekomst van vruchtbaarheid is complex en wordt beïnvloed door zowel biologische als sociale factoren. Met de dalende vruchtbaarheidscijfers wereldwijd, groeit de afhankelijkheid van geassisteerde voortplantingstechnologieën (ART), zoals IVF en ICSI. Innovaties zoals in-vitrogametogenese (IVG), waarbij eicellen en sperma worden geproduceerd uit stamcellen, bieden nieuwe mogelijkheden voor paren met vruchtbaarheidsproblemen. Deze technologische vooruitgang roept echter ook ethische en maatschappelijke vragen op die zorgvuldig moeten worden overwogen. Heb je nagedacht over wat deze veranderingen betekenen voor de toekomst van vruchtbaarheid?

Geraadpleegde bronnen:

• Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism toont aan dat testosteronniveaus bij mannen sinds de jaren 80 geleidelijk zijn afgenomen, wat wordt gekoppeld aan verschillende gezondheidsproblemen.
• Springer Link: bespreekt de invloed van dieet en andere levensstijlfactoren op de daling van mannelijke testosteronniveaus en hun bredere impact op de reproductieve gezondheid.

Onderzoeken die de afname van testosteronniveaus bij mannen bespreken:

1. Lower testosterone levels are associated with higher risk of death in men
2. Decline in Serum Testosterone Levels Among Adolescent and Young Adult Men in the USA
3. Early decline of androgen levels in healthy adult men: an effect of aging per se?
4. Benefits and Risks of Testosterone Treatment in Men with Age-Related Decline in Testosterone
5. Decreased Testosterone Levels Precede a Myocardial Infarction in Both Men and Women

Onderzoeken die de afname van spermacijfers bij mannen ondersteunen:

1. Temporal trends in sperm count: a systematic review and meta-regression analysis of samples collected globally in the 20th and 21st centuries
2. Decline in human sperm parameters: How to stop?
3. Temporal trends in semen concentration and count among 327 373 Chinese healthy men from 1981 to 2019: a systematic review
4. Male factor infertility: Declining sperm counts – the never-ending story
5. Reasons for worldwide decline in male fertility

Peptide hormonen:

1. Insuline – helpt bij de regulatie van de glucoseconcentratie in het bloed.
2. Glucagon – helpt bij het verhogen van de glucoseconcentratie in het bloed.
3. Groeihormoon (GH) – stimuleert groei, celreproductie, en celregeneratie.
4. Prolactine – stimuleert melkproductie.
5. Adrenocorticotroop hormoon (ACTH) – stimuleert de productie van cortisol door de bijnierschors.
6. Thyroid-stimulerend hormoon (TSH) – stimuleert de schildklier om thyroxine te produceren.
7. Luteïniserend hormoon (LH) – belangrijk voor de regulatie van de functies van de geslachtsorganen.
8. Follikelstimulerend hormoon (FSH) – essentieel voor de voortplantingsprocessen.
9. Antidiuretisch hormoon (ADH of vasopressine) – reguleert de reabsorptie van water door de nieren.
10. Oxytocine – speelt een rol bij de bevalling en borstvoeding.
11. Calcitonine – helpt de bloedcalciumspiegels reguleren.
12. Gastrine – stimuleert de afscheiding van maagzuur.
13. Cholecystokinine (CCK) – bevordert de spijsvertering van vetten en eiwitten.
14. Secretine – reguleert de pH in de darm door de afgifte van bicarbonaat uit de alvleesklier te stimuleren.
15. Somatostatine – remt de afgifte van groeihormoon.
16. Motilin – reguleert de darmmotiliteit.
17. Ghreline – stimuleert het hongergevoel.
18. Leptine – helpt bij het reguleren van energiebalans door het onderdrukken van de eetlust.

De belangrijkste hormonen op een rij

Steroïde hormonen:

19. Cortisol – helpt bij het reguleren van het metabolisme en de reactie op stress.
20. Aldosteron – belangrijk voor de regulatie van natrium en kalium.
21. Oestrogenen – essentieel voor de ontwikkeling en regulatie van het vrouwelijke voortplantingssysteem.
22. Progesteron – speelt een rol bij de regulatie van de menstruatie en zwangerschap.
23. Testosteron – essentieel voor de ontwikkeling van mannelijke secundaire geslachtskenmerken en reproductieve functies.
24. Calcitriol (actieve vorm van vitamine D) – essentieel voor calciumabsorptie.

Aminozuurderivaat hormonen:

25. Thyroxine (T4) en Triiodothyronine (T3) – reguleren het metabolisme.
26. Adrenaline en noradrenaline – betrokken bij fight-or-flight reacties.
27. Dopamine – belangrijk voor beloning en genotcentra in de hersenen.
28. Serotonine – speelt een rol in stemming, slaap en eetlust.
29. Melatonine – reguleert slaap-waakritmes.

Andere hormonen:

30. Parathyroïdhormoon (PTH) – verhoogt het calciumgehalte in het bloed.
31. Erytropoëtine (EPO) – stimuleert de productie van rode bloedcellen.
32. Renine – reguleert bloeddruk en de functie van nieren.
33. Angiotensine – helpt bloeddruk reguleren en heeft invloed op het volume van het bloed.
34. Atriaal natriuretisch peptide (ANP) – verlaagt bloeddruk door het bevorderen van natriumuitscheiding.
35. Insulin-like growth factor (IGF) – speelt een rol in groei en ontwikkeling.

Veelgestelde Vragen

Wat zijn hormoonverstoorders?

Hormoonverstoorders zijn chemicaliën die de normale werking van hormonen in het lichaam kunnen verstoren, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen.

Hoe beïnvloeden hormoonverstoorders testosteron?

Hormoonverstoorders kunnen de productie en regulatie van testosteron negatief beïnvloeden, wat kan leiden tot verminderde spiermassa, libido en spermakwaliteit.

Wat zijn de tekenen van lage testosteronniveaus?

Tekenen van lage testosteronniveaus zijn vermoeidheid, depressie, verminderd libido, spierverlies, en toegenomen lichaamsvet.

Hoe kun je blootstelling aan hormoonverstoorders verminderen?

Je kunt blootstelling verminderen door biologische producten te kiezen, plastic te vermijden, en natuurlijke schoonmaakproducten te gebruiken.

Wat zijn de gevolgen van dalende vruchtbaarheidscijfers?

Dalende vruchtbaarheidscijfers kunnen leiden tot vergrijzing van de bevolking, economische druk en persoonlijke emotionele stress bij koppels met vruchtbaarheidsproblemen.

Wat Zijn Elektrolyten?

Het woord “Elektrolyt” is de overkoepelende term voor deeltjes die een positieve of negatieve elektrische lading dragen.

In de voeding verwijst de term naar essentiële mineralen in je bloed, zweet en urine.

Wanneer deze mineralen oplossen in een vloeistof, vormen ze elektrolyten — positieve of negatieve ionen in metabolische processen.

Elektrolyten die in je lichaam voorkomen, zijn onder andere:

• Natrium
• Kalium
• Chloride
• Calcium
• Magnesium
• Fosfaat
• Bicarbonaat

Deze elektrolyten zijn nodig voor verschillende lichaamsprocessen, zoals een goede zenuw- en spierfunctie, het handhaven van de zuur-base balans en het behouden van hydratatie.

SAMENVATTING

Elektrolyten zijn mineralen die een elektrische lading dragen. Ze zijn te vinden in je bloed, urine en zweet en zijn essentieel voor specifieke processen die ervoor zorgen dat je lichaam goed functioneert.

Benodigd voor Vitale Lichaamsfuncties

Elektrolyten zijn cruciaal om je zenuwstelsel en spieren goed te laten functioneren en je interne omgeving in balans te houden.

Zenuwstelsel Functie

Je hersenen sturen elektrische signalen via je zenuwcellen om te communiceren met de cellen door je hele lichaam.

Deze signalen worden zenuwimpulsen genoemd en worden gegenereerd door veranderingen in de elektrische lading van het zenuwcelmembraan.

De veranderingen vinden plaats door de verplaatsing van het elektrolyt natrium over het zenuw-celmembraan.

Wanneer dit gebeurt, veroorzaakt het een kettingreactie, waarbij meer natriumionen (en de verandering in lading) langs de lengte van het zenuwcel axon bewegen.

Science in Sport - SIS Energydrink - Go Electrolyte - Elektrolyten + Koolhydraten - 1 kg - Lemon & Lime smaak

Zowel een tekort aan koolhydraten als uitdroging zijn twee van de belangrijkste oorzaken van vermoeidheid bij duurtraining. Een veelgemaakte fout die duursporters maken, is het consumeren van te veel of te weinig koolhydraten in ongepaste concentraties, wat een gebrek aan koolhydraatabsorptie of maag-darmproblemen veroorzaakt.

Klik voor prijs bij Bol

Spierfunctie

Het elektrolyt calcium is nodig voor spiercontractie.

Het zorgt ervoor dat spiervezels samen kunnen schuiven en over elkaar bewegen terwijl de spier korter wordt en samentrekt.

Magnesium is ook nodig in dit proces, zodat de spiervezels naar buiten kunnen schuiven en de spieren kunnen ontspannen na contractie.

Goede Hydratatie

Water moet in de juiste hoeveelheden zowel binnen als buiten elke cel in je lichaam worden gehouden.

Elektrolyten, met name natrium, helpen de vochtbalans te handhaven door osmose.

Osmose is een proces waarbij water door de wand van een celmembraan beweegt van een verdunde oplossing (meer water en minder elektrolyten) naar een meer geconcentreerde oplossing (minder water en meer elektrolyten).

Dit voorkomt dat cellen barsten doordat ze te vol zijn of verschrompelen door uitdroging.

Interne pH Waarden

Om gezond te blijven, moet je lichaam zijn interne pH reguleren.

pH is een maat voor hoe zuur of alkalisch een oplossing is. In je lichaam wordt dit gereguleerd door chemische buffers, of zwakke zuren en basen, die helpen veranderingen in je interne omgeving te minimaliseren.

Bijvoorbeeld, je bloed wordt gereguleerd om een pH van ongeveer 7,35 tot 7,45 te behouden. Als het hiervan afwijkt, kan je lichaam niet goed functioneren en word je ziek.

Het hebben van de juiste balans van elektrolyten is fundamenteel voor het handhaven van je bloed pH-waarde.

SAMENVATTING

Elektrolyten zijn essentieel voor het goed functioneren van je zenuwstelsel en spieren. Ze zorgen er ook voor dat de interne omgeving van je lichaam optimaal blijft door je gehydrateerd te houden en je interne pH te helpen reguleren.

Elektrolyt Onevenwichten Zijn Slecht voor je Gezondheid

In sommige omstandigheden kunnen de elektrolytniveaus in je bloed te hoog of te laag worden, wat een onevenwicht veroorzaakt.

Verstoringen in elektrolyten kunnen schadelijke effecten op je gezondheid hebben en in zeldzame gevallen zelfs fataal zijn.

Elektrolyt onevenwichten komen vaak voor door uitdroging veroorzaakt door overmatige hitte, braken of diarree. Daarom moet je er op letten om verloren vloeistoffen aan te vullen wanneer het heet is of wanneer je ziek bent.

Sommige ziektes, waaronder nierziekten, eetstoornissen en verwondingen zoals ernstige brandwonden, kunnen ook elektrolyt onevenwichten veroorzaken.

Als je een milde elektrolyt tekort hebt, zul je waarschijnlijk geen symptomen ervaren.

Echter, meer ernstige onevenwichten kunnen symptomen veroorzaken zoals:

• Vermoeidheid
• Snelle of onregelmatige hartslag
• Verdoofdheid en tintelingen
• Verwarring
• Spierzwakte en krampen
• Hoofdpijn
• Convulsies

Als je vermoedt dat je een elektrolyt onevenwicht hebt, bespreek dan je symptomen met je arts.

SAMENVATTING

Elektrolyt onevenwichten komen het meest voor wanneer mensen ernstig uitgedroogd zijn door braken, diarree of overmatig zweten. Ernstige onevenwichten kunnen de manier waarop je lichaam functioneert verstoren.

Heb Je Meer Elektrolyten Nodig Als Je Veel Zweet?

Wanneer je zweet, verlies je zowel water als elektrolyten, vooral natrium en chloride.

Als gevolg hiervan kunnen lange perioden van lichaamsbeweging of activiteit, vooral in de hitte, aanzienlijke elektrolytenverliezen veroorzaken.

Er wordt geschat dat zweet gemiddeld ongeveer 40–60 mmol natrium per liter bevat.

Maar de werkelijke hoeveelheid elektrolyten die door zweet verloren gaat, kan van persoon tot persoon verschillen.

In Nederland is de maximale aanbevolen inname voor natrium 2.300 mg per dag — wat gelijk staat aan 6 gram of 1 theelepel tafelzout.

Aangezien ongeveer 90% van de volwassenen veel meer dan dit consumeren, hoeft de meeste mensen het natriumverlies door zweet niet te vervangen.

Bepaalde populaties, zoals duursporters die meer dan twee uur sporten of degenen die in extreme hitte trainen, kunnen overwegen elektrolytrijke sportdranken te drinken om hun verliezen te vervangen.

Voor de rest is het krijgen van de normale hoeveelheid natrium uit voedsel en het drinken van water om gehydrateerd te blijven voldoende.

SAMENVATTING

Je verliest water en elektrolyten, vooral natrium, wanneer je zweet. Echter, het natrium dat je via je voeding binnenkrijgt, is normaal gesproken genoeg om verliezen te dekken.

Voedingsbronnen van Elektrolyten

De beste manier om elektrolytenbalans te bereiken en te behouden, is via een gezond dieet.

De belangrijkste voedselbronnen van elektrolyten zijn fruit en groenten. In het Westerse dieet is een veelvoorkomende bron van natrium en chloride tafelzout.

Hieronder staan enkele voedingsmiddelen die elektrolyten bevatten:

• Natrium: Gepekelde voedingsmiddelen, kaas en tafelzout.
• Chloride: Tafelzout.
• Kalium: Fruit en groenten zoals bananen, avocado en zoete aardappel.
• Magnesium: Zaden en noten.
• Calcium: Zuivelproducten, verrijkte zuivelalternatieven en groene bladgroenten.

Elektrolyten zoals bicarbonaat worden van nature in je lichaam geproduceerd, dus je hoeft je geen zorgen te maken over het opnemen ervan in je dieet.

SAMENVATTING

Elektrolyten zijn te vinden in veel voedingsmiddelen, waaronder fruit, groenten, zuivel, noten en zaden.

Moet Je je Dieet Aanvullen met Elektrolyten?

Sommige mensen drinken elektrolytwater of doen een aanvulling met elektrolyten zoals natrium en calcium om ervoor te zorgen dat ze genoeg binnenkrijgen.

Echter, een uitgebalanceerd dieet met bronnen van elektrolyten zou voor de meeste mensen voldoende moeten zijn.

Je lichaam kan elektrolyten meestal efficiënt reguleren en ze op de juiste niveaus houden.

Maar in sommige omstandigheden, zoals tijdens periodes van braken en diarree waarbij het elektrolytenverlies overmatig is, kan aanvulling met een rehydratieoplossing die elektrolyten bevat nuttig zijn.

De hoeveelheid die je moet consumeren, hangt af van je verliezen. Lees altijd de instructies op vrij verkrijgbare vervangingsoplossingen.

Merk ook op dat, tenzij je lage niveaus van elektrolyten hebt door overmatig verlies, aanvulling abnormale niveaus kan veroorzaken en mogelijk ziekte.

Het is het beste om eerst je arts of apotheker te raadplegen voordat je elektrolyten gaat suppleren.

SAMENVATTING

Als je een uitgebalanceerd dieet eet dat goede bronnen van elektrolyten bevat, is suppleren meestal onnodig.

Conclusie

Elektrolyten zijn mineralen die een elektrische lading dragen wanneer ze oplossen in water.

Ze zijn essentieel voor je zenuwstelsel, spieren en het behouden van een optimale lichaamsomgeving.

De meeste mensen voldoen aan hun elektrolytenbehoeften via een uitgebalanceerd dieet, hoewel een onevenwicht kan optreden als je uitgedroogd bent door ziekte of overmatige hitte.

Als je vermoedt dat je een elektrolyt onevenwicht hebt, praat dan met je arts.

Geraadpleegde bronnen:

• The Role of Electrolytes in Body Fluid Homeostasis – Nutrients Review
• Book context over zenuwimpulsen en de rol van natrium daarbij.
• De rol van calcium bij spiersamentrekking volgens een studie.
• Studie over de rol van elektrolyten, vooral natrium, bij vochtbalans.
• Boek context over osmose en dehydratie.
• Onderzoek naar de rol van elektrolyten bij regulatie van bloed pH.

Veelgestelde vragen

Wat doen elektrolyten in je lichaam?

Elektrolyten zijn heel belangrijke stoffen in je lichaam. Ze helpen om alles goed te laten werken. Ze zorgen ervoor dat je genoeg vocht vasthoudt en dat je bloeddruk goed is. Ook helpen ze je spieren en zenuwen om goed te kunnen bewegen. En ze houden het zuur en de basen in je lijf in balans.

Waar zitten veel elektrolyten in?

Je vindt veel elektrolyten in groenten zoals tomaten, broccoli en blaadjes. Ook in melkproducten zoals melk, yoghurt en kwark zitten veel elektrolyten. En in noten en graanproducten zoals brood en muesli. Als je die dingen eet, krijg je voldoende elektrolyten binnen.

Hoe weet je of je te weinig elektrolyten hebt?

Als je te weinig elektrolyten hebt, kun je je moe en slap voelen. Je kunt ook last krijgen van spierkrampen of hoofdpijn. Of je wordt een beetje duizelig. Soms moet je heel vaak plassen, dat kan ook komen door een tekort aan elektrolyten.

Wat is een elektrolyten drank?

Een elektrolytendrank is een speciaal drankje met extra zoutjes en mineralen erin. Die helpen ervoor te zorgen dat je niet uitdroogt als je flink aan het sporten bent. De zoutjes in zo’n drankje zorgen dat je lichaam het vocht goed vasthoudt.

Hoe vul ik mijn elektrolyten aan?

Als je flink gesport hebt, kan het goed zijn wat extra elektrolyten binnen te krijgen. Dat kan door een sportdrankje met elektrolyten te drinken. Maar het is nog beter om gewoon wat extra groenten, melkproducten of noten te eten. Daar zitten de elektrolyten gewoon van nature in.

Kan je te veel elektrolyten nemen?

Ja, oppassen met te veel elektrolyten. Dan kan je buikpijn of misselijkheid krijgen. Als je hoge bloeddruk hebt, moet je ook uitkijken met te veel zout en elektrolyten. Dat kan je bloeddruk nog hoger maken. Vraag eventueel aan de dokter wat verstandig is.

Wat zijn de beste elektrolyten?

De belangrijkste elektrolyten voor je lijf zijn kalium, calcium en magnesium. Kalium is goed voor je bloeddruk, spieren en zenuwen. Calcium helpt bij het vrijmaken van energie uit je eten en ondersteunt je hartspier. En magnesium is voor veel belangrijke processen in je lijf nodig.

Wat voel je als je kalium te laag is?

Als je te weinig kalium binnenkrijgt, kun je je erg moe voelen. Je spieren worden dan ook zwakker. Verder kun je last krijgen van een opgezette buik doordat je moeilijk naar de wc kunt. Je hebt misschien ook minder zin om te eten. En bij een heel ernstig kaliumtekort kan je hartslag zelfs ontregeld raken. Dus het is belangrijk om voldoende kalium binnen te krijgen.

Wat doen elektrolyten bij afvallen?

Als je weinig koolhydraten eet om af te vallen, plast je lichaam sneller elektrolyten uit. Dat is niet zo goed, want dan kun je je de eerste week of weken heel moe en slap voelen. Of je krijgt hoofdpijn of een dikke buik. Zorg er daarom voor dat je voldoende elektrolyten blijft binnenkrijgen als je aan het lijnen bent.

Hoe vaak elektrolyten drinken?

Als je niet zo zwaar aan het sporten bent, is het verstandig om eens per 1 à 2 uur wat elektrolyten binnen te krijgen. Bijvoorbeeld door een sportdrankje te drinken. Maar als je heel zwaar traint of het is heel warm, dan moet je vaker elektrolyten drinken, zeg maar eens per half uur. En vergeet ook niet om na het sporten je voorraad elektrolyten weer aan te vullen.

Wat Doen Elektrolyten In Je Lichaam?

Elektrolyten helpen bij het reguleren van de vochtbalans, ondersteunen de zenuw- en spierfunctie, en handhaven de zuur-base balans in je lichaam.

Waar Zitten Veel Elektrolyten In?

Elektrolyten komen voor in groenten zoals tomaten en broccoli, melkproducten zoals melk en yoghurt, en noten en graanproducten.

Hoe Weet Je Of Je Te Weinig Elektrolyten Hebt?

Symptomen van een tekort aan elektrolyten kunnen vermoeidheid, spierkrampen, hoofdpijn, en duizeligheid zijn.

Wat Is Een Elektrolyten Drank?

Een elektrolytendrank is een speciaal drankje met extra mineralen om het verlies van elektrolyten door zweten aan te vullen.

Hoe Vul Ik Mijn Elektrolyten Aan?

Elektrolyten kunnen worden aangevuld door het consumeren van elektrolytenrijke voedingsmiddelen of sportdranken.

Kan Je Te Veel Elektrolyten Nemen?

Ja, het nemen van te veel elektrolyten kan leiden tot bijwerkingen zoals buikpijn en misselijkheid. Het is belangrijk om de aanbevolen hoeveelheden te volgen en bij twijfel een arts te raadplegen.

Bijna een miljoen Amerikanen bezoeken dagelijks een zonnestudio, ondanks alle waarschuwingen en onderzoeken die wijzen op de gevaren van zonlicht, zoals huidkanker. De drang om ‘bruin te zijn’ kan uitgroeien tot een verslaving die ‘tanorexia’ wordt genoemd. Recent onderzoek heeft aangetoond dat mensen die vaak onder de zonnebank liggen ontspanning ervaren, hun humeur zien verbeteren en vinden dat ze er ‘gezonder’ uitzien. Dit positieve effect van een bepaald gedrag is kenmerkend voor de natuur van een verslaafde.

Nederland

In Nederland maken bijna 1,5 miljoen mensen, ongeveer 11% van de volwassen bevolking, minstens één keer per jaar gebruik van de zonnebank. Het meest frequente gebruik wordt gezien onder jongeren tot en met 34 jaar, waarbij bijna een op de vijf personen de zonnebank gebruikt. Mensen van 35 tot en met 54 jaar gebruiken ook relatief vaak een zonnebank, met ongeveer een op de zeven personen in deze leeftijdsgroep die bruiningscentra gebruikt​ (Samenwerking Verantwoord Zonnen)​.

Veel Nederlanders hebben een zonnebank thuis, maar de meerderheid van de gebruikers, ongeveer 43%, geeft de voorkeur aan professionele zonnestudio’s. Andere populaire locaties zijn sauna- of wellnesscentra en sportscholen​ (Samenwerking Verantwoord Zonnen)​. Dit wijst op een significant deel van de bevolking dat regelmatig blootgesteld wordt aan UV-straling via zonnebanken, ondanks bekende risico’s zoals huidkanker​ (NOS Stories)​.

Onderzoek naar de effecten van zonnebankgebruik

Een opzienbarend rapport in het tijdschrift ‘Addiction Biology’ toonde aan dat mensen die frequent gebruikmaken van zonnebanken veranderingen in de hersenactiviteit vertonen tijdens een zonnebanksessie die overeenkomen met de hersenactiviteit die wordt waargenomen bij drugsverslaving. De studie wees uit dat meerdere delen van de hersenen die een rol spelen bij verslaving geactiveerd werden wanneer de proefpersonen blootgesteld werden aan UV-stralen.

Proefpersonen konden het verschil voelen tussen blootstelling aan ultraviolet licht en blootstelling aan licht waaruit het UV-component was gefilterd. Dit kan helpen verklaren waarom sommige mensen frequent blijven zonnen, ondanks dat ze zich bewust zijn van de risico’s zoals huidkanker en vroegtijdige veroudering en rimpels.

Zelfs de meest bewuste mensen onder ons hebben tijden gehad waarin ze te lang in de zon waren, voordat ze zich echt bewust waren van de langetermijneffecten of simpelweg omdat ze niet goed voorbereid waren. Tegenwoordig ben je je bewust van de noodzaak van zonnebrandcrème en UV-beschermende kleding en gebruik je deze items om veilig te blijven in de zon.

Ben jij ‘tanorexisch’?

Vraag jezelf de volgende vragen:

1. Moet je zonnen om je goed te voelen?
2. Zon je meer dan 8 keer per maand?
3. Voel je je angstig of geïrriteerd als je geen manier kunt vinden om te zonnen?
4. Vind je het een angstaanjagend idee om te stoppen met zonnen?

Als je ‘ja’ hebt geantwoord op deze vragen, overweeg dan om hulp te zoeken voor verslavingszorg. Tanorexia is een ernstige aandoening die kan leiden tot nog ernstigere problemen, zoals huidkanker.

Geraadpleegde bronnen:

1. Addiction Biology: Een onderzoek toonde aan dat mensen die vaak gebruikmaken van zonnebanken veranderingen in hersenactiviteit ervaren tijdens het zonnen, die lijken op die van drugsverslavingen. Dit wijst op mogelijke neurologische basis voor tanorexia als verslaving​ (Wikipedia)​.

2. American Journal of Health Behavior: Een studie rapporteerde dat 27% van de ondervraagde studenten als ‘afhankelijk van zonnen’ werden geklasseerd. Deze afhankelijkheid vertoonde kenmerken van verslaving, zoals het negeren van gezondheidsrisico’s en een verbetering van de stemming door te zonnen​ (PsyPost – Psychology News)​.

3. Journal of the American Academy of Dermatology: Een onderzoek waarin frequent zonnende individuen naltrexone kregen, een stof die normaal gebruikt wordt voor de behandeling van drugverslavingen, toonde aan dat dit de tijd die men besteedde aan zonnen aanzienlijk verminderde​ (PsyPost – Psychology News)​.

4. Photodermatology, Photoimmunology & Photomedicine: Een literatuuroverzicht in deze publicatie beschrijft zonnebaden als een verslavend gedrag en vergelijkt het met andere gedragsverslavingen, waarbij diverse studies worden aangehaald die wijzen op de verslavende aspecten van overmatig zonnen​ (Wikipedia)​.

5. Current Pharmaceutical Design: Een literatuuroverzicht uit 2014 beschrijft excessief gebruik van zonnebanken als een gedragsverslaving, met overeenkomsten met andere verslavende gedragingen zoals een onweerstaanbare drang en het negeren van gezondheidsrisico’s​ (Wikipedia).

Ook lezen:

De Afnemende Vruchtbaarheid Bij Mannen Die Veel Zittend Werk Doen

Iedereen Heeft Het Mis Als Het Over Tijd Gaat

De Impact Van Genderdysforie Op Transgender Tieners: Feiten En Controverses

Mensenrechten en Klimaatverandering: Rijke Landen Moeten Verantwoordelijkheid Nemen

Het Slopende Slaaptekort

Veelgestelde Vragen

Wat zijn de risico’s van zonnebankgebruik?

Zonnebankgebruik verhoogt het risico op huidkanker, vroegtijdige veroudering en rimpels. De UV-straling kan schade aanrichten aan de huidcellen, wat kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen.

Wat is tanorexia?

Tanorexia is een verslaving aan zonnebaden of zonnebankgebruik. Mensen met tanorexia voelen de drang om constant bruin te zijn en kunnen angstig of geïrriteerd raken als ze niet kunnen zonnen.

Waarom gebruiken mensen nog steeds de zonnebank ondanks de risico’s?

Veel mensen ervaren ontspanning en een verbeterd humeur door zonnebaden. De positieve effecten op hun gemoedstoestand kunnen bijdragen aan een verslavende neiging om regelmatig de zonnebank te gebruiken.

Hoeveel Nederlanders gebruiken de zonnebank?

In Nederland maakt ongeveer 11% van de volwassen bevolking minstens één keer per jaar gebruik van de zonnebank. Vooral jongeren tot 34 jaar en mensen tussen 35 en 54 jaar maken vaak gebruik van bruiningscentra.

Wat zegt onderzoek over de verslavende effecten van zonnebaden?

Onderzoek heeft aangetoond dat zonnebankgebruik veranderingen in hersenactiviteit kan veroorzaken die lijken op die van drugsverslaving. Dit kan verklaren waarom sommige mensen blijven zonnen ondanks de gezondheidsrisico’s.

Dit is echt het essentiële gereedschap om te zorgen voor een goede nachtrust en om je overdag meer wakker te voelen. De meeste mensen staan, geloof ik, op tussen 6:30 uur en 8:30 uur. Maar ongeacht wanneer je ‘s ochtends opstaat, een van de eerste dingen die gebeuren, is dat je lichaamstemperatuur stijgt, en dat gebeurt gewoon natuurlijk.

Zorg voor een cortisolpiek

Die toename in lichaamstemperatuur veroorzaakt op zijn beurt een toename in de afgifte van een hormoon genaamd cortisol. Cortisol wordt vaak besproken als een stresshormoon, maar het is niet alleen geassocieerd met stress; het versterkt ook je immuunsysteem, mits cortisol op de juiste momenten en in de juiste hoeveelheid wordt verhoogd. En dat juiste moment is wanneer je ‘s ochtends voor het eerst wakker wordt.

Die toename van cortisol gaat ook je metabolisme verhogen, evenals je vermogen om mentaal te focussen en je lichaam te bewegen. Een manier om ervoor te zorgen dat die cortisolpiek vroeg op de dag plaatsvindt, ongeveer op het moment dat je wakker wordt, is door binnen de eerste 30 tot 60 minuten na het ontwaken helder licht te bekijken, bij voorkeur van zonlicht.

Het belang van zonlicht in de ochtend

De reden hiervoor is heel eenvoudig: je wilt die cortisoltoename vroeg op de dag uitlokken en je wilt niet dat die cortisolpiek later plaatsvindt, wat zal gebeuren als je wacht om naar buiten te gaan en zonlicht te zien. De reden hiervoor is dat je een set neuronen, zenuwcellen, in je oog hebt die intrinsiek fotosensitieve melanopsinecellen worden genoemd, maar je hoeft die naam niet te onthouden.

Die neuronen reageren het beste op fel licht, en vooral direct na het ontwaken vroeg op de dag, zijn ze het best in staat om een set neuronen die boven het dak van je mond zitten, genaamd de suprachiasmatische kern, te signaleren, wat een cluster van neuronen is die vervolgens een groot aantal andere signalen, elektrisch en chemisch, naar je hele lichaam stuurt. Dat triggert die cortisoltoename, geeft een weksignaal voor je hersenen en lichaam en zet een timer in werking voor je om later die nacht in slaap te vallen.

Een ochtendroutine voor betere alertheid

Dit is wat je doet, of tenminste wat ik doe: ik word ‘s ochtends wakker en wil naar mijn telefoon grijpen, maar ik weet dat zelfs als ik de helderheid van dat telefoonscherm zou opvoeren, het niet helder genoeg is om die cortisolpiek te triggeren en om mij gedurende de dag op mijn meest alert en gefocust te laten zijn en om mijn slaap ‘s nachts te optimaliseren. Dus wat ik doe, is uit bed komen en naar buiten gaan.

Als het een heldere, zonnige dag is en de zon laag aan de hemel staat of begint over te gaan, weet ik dat ik op het juiste moment naar buiten ga. Als er bewolking is en ik de zon niet kan zien, weet ik ook dat ik goed bezig ben, omdat het blijkt dat je, vooral op bewolkte dagen, naar buiten wilt gaan en zoveel mogelijk lichtenergie of fotonen in je ogen wilt krijgen.

Maar laten we zeggen dat het een heel heldere dag is en ik kan zien waar de zon is, dan hoef ik niet rechtstreeks in de zon te kijken. Als de zon erg laag aan de hemel staat, doe ik dat misschien wel, omdat het mijn ogen niet pijn doet.

Hoe Zonlicht Te Bekijken

Echter, als de zon iets feller en hoger aan de hemel staat, kan het soms pijnlijk zijn om ernaar te kijken. De manier om vroeg op de dag zonlicht te bekijken is door richting de zon te kijken als het te helder is om direct naar te kijken. Doe dat dan niet, maar kijk er gewoon naar zonder direct te kijken. Het is absoluut prima om te knipperen, sterker nog, ik moedig je aan om te knipperen wanneer je de impuls voelt.

Kijk nooit naar licht, zonlicht of anders, dat zo fel is dat het pijnlijk is om naar te kijken, want je kunt je ogen beschadigen. Maar voor het bekijken van zonlicht ‘s ochtends is het het beste om geen zonnebril te dragen. Dat klopt, draag geen zonnebril, tenminste niet voor het bekijken van zonlicht ‘s ochtends.

Het is absoluut prima om een bril of contactlenzen te dragen, zogenaamde corrigerende lenzen. In feite zullen die je goed van pas komen bij deze praktijk of dit hulpmiddel, omdat ze het licht op je netvlies en op die melanopsine en intrinsiek fotosensitieve ganglioncellen zullen focussen. Als je bril of contactlenzen UV-bescherming hebben, is dat oké.

De Kracht van Ochtendlicht

Er zijn zoveel verschillende golflengten van licht afkomstig van de zon en ze zijn fel genoeg om de mechanismen die je vroeg op de dag wilt activeren, te triggeren. Probeer dus idealiter binnen de eerste 5 minuten na het ontwaken naar buiten te gaan, of misschien is het 15 minuten, maar zeker binnen het eerste uur na het ontwaken.

Ik wil drie cruciale dingen over dit hulpmiddel van ochtendzonlicht bekijken met je delen. Ten eerste, dit is geen zweverige biologiezaak, het is verankerd in de kern van onze fysiologie.

Er zijn letterlijk honderden, zo niet duizenden, kwalitatief hoogstaande, door vakgenoten beoordeelde artikelen die aantonen dat het bekijken van licht vroeg op de dag de krachtigste stimulans is voor alertheid gedurende de dag en een krachtige positieve impact heeft op je vermogen om ‘s nachts in slaap te vallen en te blijven slapen. Dit is echt het essentiële gereedschap om te zorgen voor een goede nachtrust en om je overdag meer wakker te voelen.

Kunstlicht vs. Zonlicht

Ten tweede, als je wakker wordt voordat de zon op is, kun en moet je waarschijnlijk kunstlicht aandoen in je interne huisomgeving of appartement of waar je ook woont, als je doel is om wakker te zijn. Als je bijvoorbeeld om 4 uur ‘s ochtends wakker wordt en je moet wakker zijn, zet dan kunstlicht aan. Zodra de zon echter is opgekomen, wil je nog steeds naar buiten gaan en zonlicht bekijken.

Sommigen van jullie zullen wakker worden voordat de zon opkomt, en als je je afvraagt of het aandoen van kunstlicht zonlicht kan vervangen op die uren, helaas is het antwoord nee, tenzij je een heel speciaal licht hebt. De felle kunstlichten in je huisomgeving zijn niet, ik herhaal niet, voldoende helder om het cortisolmechanisme en de andere wekmechanismen die je vroeg op de dag nodig hebt, aan te zetten.

De ironische draai is echter dat die lichten in je huis of appartement of zelfs op je telefoon fel genoeg zijn om je slaap te verstoren als je er te laat in de nacht of midden in de nacht naar kijkt. Dus als je wakker wordt voordat de zon op is en het is nog donker, zet dan alsjeblieft zoveel mogelijk felle kunstlichten aan als je kunt of nodig hebt, maar ga dan naar buiten zodra de zon op is. Op bewolkte dagen moet je vooral naar buiten gaan.

Het Belang van Zonlicht, Ook Op Bewolkte Dagen

Ik herhaal, op bewolkte en zwaar bewolkte dagen moet je juist naar buiten gaan om zonlicht te vangen; je hebt gewoon meer nodig. Hoeveel licht en hoe lang je aan lichtblootstelling nodig hebt, hangt af van de persoon en de plaats waar je woont op aarde, of er veel bomen staan, of je gevoelige ogen hebt of juist minder gevoelige.

Het is echt onmogelijk voor mij om een absoluut voorschrift te geven, maar we kunnen wel enkele algemene richtlijnen geven. Over het algemeen wil je op een heldere dag, dus zonder of met minimale bewolking, je ogen ongeveer 5 minuten aan zonlicht blootstellen.

Het kan de ene dag 3 minuten zijn, de volgende dag 7 minuten, maar gemiddeld ongeveer 5 minuten. Op een dag met bewolking, waar de zon slechts door de wolken gluurt of er dichtere bewolking is, wil je je ogen ongeveer 10 minuten aan zonlicht blootstellen vroeg op de dag. En op dagen die echt dicht bewolkt zijn of misschien zelfs regenachtig, wil je wel 20 tot 30 minuten zonlichtblootstelling hebben.

Vensters en Alternatieven voor Zonlicht

Een ander belangrijk punt: vergeet niet te proberen deze zonlichtblootstelling door een autoraam of een raam te krijgen, of het nu getint is of niet. Het duurt veel te lang en zal simpelweg de relevante mechanismen niet activeren. Je zou de hele dag daar staan proberen genoeg licht in je ogen te krijgen van het ochtendzonlicht, en tegen die tijd zal de zon al van lage zonnehoek naar boven zijn verplaatst en werkt het gewoon niet voor allerlei mechanismen gerelateerd aan je circadiane ritmefuncties.

Dus probeer het niet door een voorruit, zonnebril of een raam, het gaat gewoon niet werken. Ga naar buiten, als het weer echt slecht is of om welke reden dan ook, veiligheidsredenen, je niet naar buiten kunt, probeer dan als laatste redmiddel dichtbij een raam te komen. Maar je wilt echt naar buiten om aan het zonlicht blootgesteld te worden.

Nu, als je in een deel van de wereld woont waar het extreem donker en bewolkt is, of het weer je niet naar buiten laat gaan, of je woont in een grot of een andere kleine doos die om welke reden dan ook geen natuurlijk licht binnenlaat, dan heb je een vervanging voor dat zonlicht nodig. Er zijn zonlichtsimulatoren of daglichtsimulatoren die je kunt kopen; die zijn over het algemeen vrij duur en daarom stel ik goedkopere opties voor die net zo goed werken omdat ze net zo helder worden.

Dingen zoals ringlampen die worden verkocht voor mensen om selfies te nemen en dergelijke, een LED-tekenbord werkt ook vrij goed. Ik heb er zelf een en ik zet die de hele ochtend op mijn bureau, ook al ga ik nog steeds naar buiten om als eerste in de ochtend zonlicht te bekijken, ook, moet ik zeggen, op bewolkte dagen.

Geniet van Je Ochtendroutine

Maar haal dat ochtendlicht idealiter uit zonlicht en houd rekening met alle specifieke punten die ik hier heb gegeven. En ik moet zeggen, geniet van deze praktijk. Het is echt fijn om ‘s ochtends als eerste naar buiten te gaan en dat zonlicht te vangen. In feite, als je hiermee begint, zul je merken dat je lichaam zich energieker gaat voelen, en dat gebeurt sneller dan je zou verwachten.

Je zult daadwerkelijk beginnen te merken dat dit mechanisme elke dag in werking treedt, vooral als je aandacht besteedt aan je fysiologie. Dus geniet van deze praktijk van naar buiten gaan. Ja, je kunt je ochtenddrankje meenemen naar buiten, ja, je kunt je hond meenemen. In feite weten dieren intuïtief dat ze dit ochtendzonlicht moeten opzoeken; ze zoeken het op de juiste momenten van de dag op.

Wij mensen moeten door podcasters en anderen verteld worden over de wetenschap die deze soort praktijken ondersteunt. Onze huisdieren blijkbaar niet. Maar ga alleen of met iemand naar buiten, met je kinderen, met je hond, hoe je deze praktijk ook uitvoert, zorg ervoor dat je dit doet op ten minste 80% van de dagen van je leven.

Veelgestelde vragen